Dược Liệu

BẠCH PHÀN (phèn chua, phèn phi) Tên khoa học: Alumen Phèn chua (SO2)3Al2 – SO4K2 + 2H2O thấy ở thiên nhiên, hiện nay công nghiệp sản xuất bằng hóa hợp. Phèn chua có tinh thể không màu, trong, đóng từng cục, dễ tan trong nước, chảy ở 920C trong nước kết tinh; để nguội đông đặc lại thành vô định hình; trên 1000C thì mất 5 phân tử nước, ở 1200C mất thêm 4 phân tử nước, đến 2000C thì hết nước, sùi lên như nấm trên miệng dụng cụ, … Xem tiếp

CÙ MẠCH Tên khoa học: Dianthus superbus L.; Họ cẩm chướng (Caryophyllaceae) Bộ phận dùng: Dùng cả cây (hạt, hoa, lá), cả cây có nhiều lá, có thể có cả hoa, bỏ hết gốc rễ. Lá cành nguyên, sạch tạp chất; không mốc, sâu, vụn nát là tốt. Hột nhỏ hình tròn cạnh dài, lúc chín rời rụng ra, sắc đen phẳng và dẹp, giống như hột mè. Thành phần hóa học: có saponin: 3-O-beta-D-glucopyranosyl olean-9(11),12-diene-23,28-dioic acid 28-O-beta-D-glucopyranoside (1) và 3-O-beta-D-glucopyranosyl olean-11,13(18)-diene-23,28-dioic acid 28-O-beta-D-glucopyranoside (2) Tính vị – quy kinh: … Xem tiếp

HẬU PHÁC Tên khoa học: Magnolia officinalis Rehd et Wils.; Họ mộc lan (Magnoliaceae) Bộ phận dùng: Vỏ cây (hậu phác) – Thứ vỏ dày mềm, sắc nâu tía, thơm và có nhiều dầu là tốt, đặc biệt thứ có đốm sáng (kim tinh hậu phác) là tốt hơn cả. – Trước kia chỉ dùng thứ vỏ dày sắc tím, thơm hắc (của Phú Quốc đưa ra). – Nay ta chỉ có thứ vỏ dày, sắc nâu, không thơm, hắc gọi là “vỏ de” Cinnamonuu sp, họ long não (Lauraceae) … Xem tiếp

KHIẾM THỰC Tên khoa học: Euryale ferox Salisb.; Họ súng (Nymphaeaceae) Bộ phận dùng: Thân rễ(Củ) cây Súng Khiếm thực Trung Quốc dùng quả, khiếm thực Việt Nam dùng củ súng (Nymphaca stellta, cùng họ). Thịt trắng ngà là thứ tốt. Thành phần hóa học: Chất protein, chất béo. Tính vị – quy kinh: Vị hơi ngọt, chát, tính bình. Vào hai kinh tỳ và thận. Tác dụng: Bổ tỳ, trừ thấp, bố thận, sáp tinh. Công dụng: thận hư, tỳ yếu, di tinh, bạch đái, chỉ tả, đái vãi … Xem tiếp

KỸ THUẬT BÀO CHẾ THUỐC CỐM Cốm là dạng thuốc hiện nay cũng ít được sử dụng. Cốm là dạng thuốc rắn, hình dáng giống hạt cốm và có chứa tới 50% là đường hay mật. 1. Thành phần 1.1. Dược chất  Bao gồm các loại dược liệu là thảo dược, động vật, khoáng vật đã được tán thành bột mịn hoặc chế thành cao mềm, cao lỏng hay rượu. 1.2. Tá dược Thường dùng mật, đường (Xirô), bột gạo nếp, Bột mỳ làm chất dính Bột Calci Carbonat, Calci … Xem tiếp

NGƯ TINH THẢO (cây diếp cá) Tên khoa học: Houttuynia cordata Thunb.; Họ lá giấp (Saururaceae) Bộ phận dùng: Cả cây (tươi hoặc đã làm khô). Cây tươi có mùi tanh như cá. Thành phần hóa học: cây có tính dầu (0,005%) chủ yếu là metylnonylxeton, myrxen, acid caprinic và một alkaloid gọi là cocdalin, hoa và quả có isoquexitrin. Tính vị – quy kinh: Vị cay, tính hơi ôn. Vào kinh phế. Tác dụng: Tán nhiệt, tiêu ung thũng; Công dụng: Trị tụ máu (đau mắt), cầm máu. Trị … Xem tiếp

SA SÂM Tên khoa học: Glehnia liloralis F.S; Họ hoa tán (Apiaceae). Bộ phận dùng: Rễ. Rễ nhỏ, chắc, trắng ngà, hơi thơm nhiều bọt, giòn là tốt. Loại to xốp, vụn nát, mọt là không tốt. Đây là rễ cây sa sâm nhập của Trung Quốc. Ta thường dùng rễ cây có tên khoa học là Launae pinnatifida Cass, họ cúc, để thay sa sâm bắc. Ở Trung Quốc còn có tên gọi là nam sa sâm (Adenophora tetraphylla(Thunb) Fisah, hoặc A. stricta Mio, Họ Campanulaceae). Thành phần hóa … Xem tiếp

THIỀM THỪ (cóc) Tên khoa học: Bufo melanostictus Schneider; Họ cóc (Bufonidae) Bộ phận dùng: thịt và xương – Chọn cóc: dùng cóc da vàng hoặc hơi đen, có đốm trắng ở giữa đầu hoặc có chữ bát ở dưới bụng, nặng trên 50g. – Không dùng cóc có mắt đỏ, ở bụng có chữ điền hoặc có hai sọc xanh ở hai bón bụng. Thứ này độc, ăn phải thì say, có khi chết người. – Độc của cóc: Theo kinh nghiệm của các cụ thì cóc độc ở … Xem tiếp

VĂN CÁP (con ngao, hến) Tên khoa học: Meratrix meretrix lusoria Gmalin; Họ hến (Veneridae) Bộ phận dùng: Vỏ. Vỏ hình quạt, ngoài vỏ có văn hoa, trong vỏ trắng, rắn chắc là tốt; mềm, bở, mục là xấu. Thành phần hóa học: Calci carbonat… Tính vị – quy kinh: Vị mặn, tính bình. Vào hai kinh phế và thận. Tác dụng: Thanh nhiệt, lợi thấp, tán uất kết. Công dụng – liều dùng: Trị ho hen, tràng nhạc, tiểu tiện ít, ngực hông đau, bảng huyết, bạch đới. Kiêng … Xem tiếp