Kinh nghiệm dùng Hoàng Kỳ trong Đông y

Hoàng kỳ chất khinh khí bạc, Là thuốc sở trường bổ khí, cổ nhân nói rằng thuốc có tính vị cam ôn, khí bạc vị hậu, có thể thăng có thể giáng, tức là thuốc của da biểu, lại là thuốc của Trung châu, còn có thể bổ nguyên khí của tạng thận, có thể thấy phạm vi dùng rộng rãi. Lịch sư cho rằng cái nòng cốt là ở ích khí thăng dương. Hoàng kỳ nhập thủ thái âm phế kinh, túc thái âm Tỳ kinh, là thuốc quan … Xem tiếp

Tim đập hồi hộp (kinh quý, chính xung) Đông y và pháp, phương thuốc điều trị

Tim đập hồi hộp là chứng bệnh của tâm. Bệnh nhân tự cảm thấy tim đập hồi hộp không yên. Sách Hồng lô điềm tuyết ghi: “quý là tim đột nhiên động không yên, kinh là tim đập mạnh và kinh sợ, chính xung là tim đập thình thịch không yên như có người muốn bắt mình (quý giả, tâm tốt động nhi bất ninh dã. Kinh giả, tâm khiêu nhi bá kinh dã, chính xung giả, tâm trung thao động bất an, dịch dịch nhiên như nhân tương bố … Xem tiếp

Táo kết (táo bón) Đông y và pháp, phương thuốc điều trị

Là sự thay đổi tính chất của việc đại tiện (đại tiện ít hơn bình thường và phân khô rắn hơn). Thường không cảm thấy phải đi ỉa, hoặc muốn ĩa song rặn phân khó ra và có tích một lượng phân khô ở trực tràng (nữ mắc nhiều hơn nam) và thường phải dùng thuốc hạ. Cơ chế sinh bệnh thường là phủ khí không thông, nguyên nhân sinh bệnh thường là do nhiệt kết, hàn kết với phân, do âm huyết hư dương hư, người già, sau đẻ, … Xem tiếp

Mất ngủ (thất miên) Đông y và pháp, phương thuốc điều trị

Mất ngủ là chứng bệnh khó ngủ, không ngủ được. Có thể là không ngủ ngay được, thường nửa đêm hoặc về sáng mới chợp mắt, hoặc khi đi ngủ, thì ngủ dễ dàng, song trong đêm dễ thức giấc và không ngủ lại được, hoặc lúc ngủ lúc tỉnh, hoặc thức trắng đêm không chợp mắt được. Chứng mất ngủ thường có kèm các chứng đau đầu, váng đầu, quên, tim đập hồi hộp v.v… Các nguyên nhân và cơ chế sinh bệnh của mất ngủ thường là suy … Xem tiếp

Nôn máu Đông y và pháp, phương thuốc điều trị

Nôn máu là máu từ dạ dày thoát ra ngoài bằng đường mồm, lượng có thể nhiều, có thể ít tùy bệnh trạng. Khi nôn máu không có ho khạc. Nguyên nhân gây nôn máu có nhiều. Tuệ Tĩnh cho là do ăn uống quá no, khuân vác quá nặng làm tổn hại dạ dày sinh ra, hoặc do lo nghĩ quá, hại đến các kinh tâm, tỳ, phế, và tích nhiệt mà sinh ra, hoặc do té ngã từ trên cao làm tổn hại phế mà sinh ra, hoặc … Xem tiếp

Chóng quên (kiện vong) Đông y và pháp, phương thuốc điều trị

“Chóng quên là bỗng chốc liền quên, việc làm vừa xong là quên, lời mới nói ra đã quên” (Nam dược thần hiệu – chóng quên). Như vậy chóng quên cũng là trí nhớ kém, dễ quên việc và khó nhớ ra, vì vậy làm việc thường không đến đầu đến cuối. Về nguyên nhân gây bệnh và phép điều trị, Nam dược thần hiệu (chóng quên) ghi: “Lo nghĩ thái quá thương tổn đến tâm, tâm đã thương tổn thì huyết hao kiệt, tâm thần không vững, lại hại … Xem tiếp

Chảy máu mũi hoặc chảy máu cam (Tỵ nục) Đông y và pháp, phương thuốc

Chảy máu mũi là máu từ mũi chảy ra. Mũi là đường khí, là khiếu của phế, các kinh dương minh vào mắt, liên lạc với mũi, gần kinh bàng quang mà kinh bàng quang lại có quan hệ biểu lý với kinh thận, vì vậy nguyên nhân gây nên chảy máu mũi có nhiều. Như trong bệnh ngoại cảm mà kinh thái dương ở biểu bị rối loạn và nhiệt ứ lại ở trong kinh, hoặc kinh dương minh bị rối loạn ở dưới và nhiệt ứ ở lý … Xem tiếp

Chứng uất Đông y và pháp, phương thuốc điều trị

Chứng uất là tắc lại không thông (Nam dược thần hiệu – chứng uất) Hải Thượng Lãn Ông cho rằng: “Uất là khí huyết không khoan khoái, có hiện tượng mạch trên thực dưới hư”. Chu Đan Khê phân làm 6 chứng uất, đó là: khí uất, thấp uất, đờm uất, nhiệt uất, huyết uất, thực uất. Uất là tên chung cho loại bệnh chứng có nguyên nhân là tính chí uất kết làm cho khí cơ uất trệ, rồi lần lượt đến thấp, đờm, nhiệt, huyết, thực uất. Khí … Xem tiếp

Hoàng đản Đông y và pháp, phương thuốc điều trị

Hoàng đản là bệnh có các biểu hiện mắt vàng, da vàng, nước tiểu vàng. Lãn ông cho Hoàng đản là một bệnh thuộc thấp, ví như men rượu ủ ấp thấp nhiệt làm ngấu nát mà vàng. Thiên Bình nhân khí tượng luận sách Tố vấn viết: Mắt vàng là hoàng đản (Mục hoàng giả, viết hoàng giả). Hoàng đản có nhiều loại do nhiều nguyên nhân khác nhau. Sách Kim quỹ yếu lược phân ra 5 loại: Hoàng đản, Cốc đản, Tửu đản, Nữ lao đản, Hắc đản. … Xem tiếp

Chảy máu răng (xỉ nục) và chảy máu lưỡi Đông y và pháp, phương thuốc

Thận chủ cốt, răng là phần dư của cốt, kinh vị qua lợi hàm trên, kinh đại trường qua lợi hàm dưới. Như vậy thận hư hỏa vượng hoặc vị hỏa bốc lên đầu có thể gây chảy máu răng. Vì hư hỏa của thận khi bốc lên nhiễu động âm huyết, còn khi vị hỏa bốc lên thì huyết sẽ động theo hỏa. Chảy máu răng do thận hư hỏa vượng: Triệu chứng: Chảy máu răng thường xuất hiện vào lúc ngủ máu đỏ nhợt, khi tỉnh dậy thì … Xem tiếp

Can khí Đông y và pháp, phương thuốc điều trị

Khí của con người giống như khí của trời đất, lúc bình thường thì yên, lúc trái thường thì biến. Trời đất biến là do gió, mưa, sấm, sét, sương, mưa đá, rét, nắng, người biến là do mừng, vui, giận thương, sợ lo, sầu nhọc. Hễ có biến thì sinh các bệnh hoặc lồng ngực đầy tức, sườn hông sưng trướng nghẹn tắc không thông, ợ hơi nuốt chua oẹ mửa, đầu mắt choáng váng, chân tay mỏi mệt, sắc mặt đỏ, miệng lưỡi khô và đắng, ăn uống … Xem tiếp

Chảy máu tai (Nhĩ nục) Đông y và pháp, phương thuốc điều trị

Tai là khiếu của thận, kinh đởm vòng quanh tai, kinh tam tiêu đi vào trong tai, vì vậy can đởm hỏa vượng, thận hư hỏa động đều có thể làm huyết vọng động gây chảy máu tai. Thường thấy ở người hay cáu gắt, rượu nhiều. Chảy máu tai do can đởm hỏa vượng. Triệu chứng: Chảy máu tai, mạch quan huyền sác. Phép điều trị: Thanh mộc tả hỏa. Phương thuốc: Long đởm tả can thang (Y phương tập giải) Long đởm thảo sao rượu        6g Mộc thông             … Xem tiếp

Can hỏa Đông y và pháp, phương thuốc điều trị

Can hỏa là chứng thường thấy của tạng can khi có bệnh. Nguyên nhân thường thấy là: tình chí không thoải mái khí uất lại, uất lâu hóa hỏa, hỏa chưng đốt làm tổn thương can (thực hỏa, hỏa uất), hoặc thận âm không đủ để nuôi dưỡng can mộc, can âm hư dẫn đến can hỏa vượng (hư hỏa). Biểu hiện của thực hỏa, hỏa uất không giống với hư hỏa. Cơn tăng huyết áp, bệnh cao huyết áp của y học hiện đại nằm trong phạm vi can … Xem tiếp

Đại nục Đông y và pháp, phương thuốc điều trị

Chảy cả máu mồm, mũi, tai, mắt cùng một lúc do khí nhiệt thừa hư vào huyết mạch, bức huyết vọng hành. Phép điều trị: Cố biểu bổ huyết Phương thuốc: A giao thang (Kim quỹ dực phương) A giao 1 lạng sao với cáp phấn Bồ hoàng 5 đồng cân (sao) Sắc lấy nước thuốc hòa với một cốc nước cốt Sinh địa hoàng uống. Ý nghĩa: A giao, Sinh địa để bổ âm huyết, chỉ huyết. Bồ hoàng (sao) để chỉ huyết. (Lưu ý Bồ hoàng sống có … Xem tiếp

Chứng Can phong Đông y và pháp, phương điều trị

Can phong cũng là một bệnh của tạng can. Phong thường do hỏa sinh ra. Cái gốc của nó thường là âm khuy tổn, huyết thiểu. Âm khuy tổn thì dương thịnh, dương “thịnh sinh phong, huyết hư thì sinh nhiệt, nhiệt sinh phong. Vì vậy thường nói nội phong thường do hỏa sinh ra. Nếu phong lên đỉnh đầu gáy thì thường là dương cang, còn nếu phong đi ra chân tay, thì thường là huyết hư nhiều. Trong ôn bệnh, triệu chứng co giật là biểu hiện của … Xem tiếp