Cây ké đầu ngựa thân nhỏ sống hàng năm, cao 1-2m. Lá mọc so le, phiến đa giác, có lông mịn. Hoa đực nhỏ mọc ở ngọn cành, hoa cái to hơn. Quả già hình thoi có nhiều móc. Cây ké đầu ngựa mọc hoang ở nhiều nơi của nước ta.
Theo Đông y, quả ké đầu ngựa được dùng làm thuốc chữa bệnh, có vị ngọt, nhạt, hơi đắng, tính ấm. Tác dụng tiêu độc, sát trùng, tán phong trừ thấp, bổ não tủy, chữa nhức đầu, viêm mũi dị ứng, bạch đới, chữa phong hàn đau đầu, chân tay đau co rút, đau khớp, mề đay, lở ngứa, tràng nhạc, mụn nhọt, chữa đau răng, đau họng, bướu cổ, nấm tóc, hắc lào.
Thuốc ứng dụng từ quả ké đầu ngựa:
Bài 1. Thuốc chữa bệnh tê thấp, chân tay co rút
+ Quả ké đầu ngựa 12g
+ Cọng lá lốt 8g
Cả hai thứ cho vào cối giã nhỏ. Cho vào nồi cùng 400ml nước đun kỹ, chắt lấy 180ml nước đặc. Người bệnh chia 3 lần, mỗi lần 60ml nước thuốc uống hết trong ngày trước bữa ăn. Cần uống liền 7-10 ngày.
Bài 2. Thuốc chữa bệnh tê bì, đau nửa người
+ Quả ké đầu ngựa 12g
+ Kinh giới 10g
+ Bạch chỉ 8g
+ Xuyên khung 6g
+ Thiên niên kiện 5g
Các thứ rửa sạch, cho vào nồi thêm 500ml nước đun kỹ, chắt lấy 180ml nước đặc. Người bệnh chia 3 lần uống hết trong ngày. Mỗi lần 60ml nước thuốc, uống trước khi ăn. cần uống liền 15-20 ngày. Khi uống thuốc không ăn mỡ lợn.
Bài 3. Thuốc chữa bệnh dị ứng mẩn ngứa
+ Quả ké đầu ngựa 15g
+ Hoa kinh giới 12g
+ Muồng trầu 12g
+ Cỏ mần trầu 15g
+ Cam thảo đất 10g
+ Bạc hà 8g
+ Bèo tai tượng 10g
+ Sài đất 8g
Các vị thuốc rửa sạch, cho vào nồi cùng 500ml nước đun sôi kỹ, chắt lấy 180ml nước đặc. Người bệnh chia đều 3 lần uống hết trong ngày, trước bữa ăn. Cần uống liền 2-3 ngày.
Bài 4. Thuốc chữa bệnh phù thũng, bụng to, bí tiểu
+ Quả ké đầu ngựa 200g
+ Đình lịch 200g
+ Rễ cỏ tranh 150g
+ Nhân ý dĩ 100g
+ Đậu đỏ nhỏ hạt 200g
Các vị thuốc sấy khô, tán bột mịn dùng nước cháo đặc luyện viên bằng hạt ngô phơi khô đem dùng. Người bệnh ngày uống 3 lần, mỗi lần 15 viên với nước sôi để nguội, trước bữa ăn.
Quả ké đầu ngựa 30g
+ Kim tiền thảo 15g
+ Tiểu hồi hương 10g
+ Kim ngân hoa 15g
+ Đình lịch 10
Các vị thuốc cho vào nồi, thêm 600ml nước đun nhỏ lửa cho thuốc nhừ. Khi còn 300ml nước thuốc chắt lấy nước, bỏ bã. Người bệnh chia 3 lần uống hết trong ngày, trước khi ăn. Cần uống liền 9 ngày.
Bài 5. Thuốc chữa bệnh viêm mũi cấp tính
+ Quả ké đầu ngựa 150g
+ Tân di 60g
Quả ké đầu ngựa sao cháy gai, tân di sấy khô; cả hai thứ tán nhỏ mịn dùng nước cháo đặc luyện viên bằng hạt ngô phơi khô đem dùng. Người bệnh ngày uống 3 lần, mỗi lần 10 viên với nước sôi để nguội, sau khi ăn.
Bài 6. Thuốc chữa bệnh viêm mũi mạn tính
+ Quả ké đầu ngựa 300g
+ Kinh giới 100g
+ Bạch chỉ 100g
+ Rau diếp cá 100g
+ Bạc hà 60g
+ Tế tân 30g
Quả ké đầu ngựa bỏ vỏ lấy nhân sao vàng; các vị thuốc sấy khô, tán nhỏ mịn, dùng nước cháo đặc luyện viên bằng hạt ngô phơi khô đem dùng. Người bệnh ngày uống 3 lần, mỗi lần 15 viên với nước sôi để nguội, sau khi ăn.
Bài 7. Thuốc chữa bệnh viêm mũi dị ứng
+ Quả ké đầu ngựa 250g
+ Đơn bì 100g
+ Bạc hà 100g
+ Tân di 100g
+ Kim ngân hoa 100g
Quả ké đầu ngựa sao cháy gai, các vị thuốc khác sấy khô; tất cả tán bột nhỏ mịn, dùng nước cháo đặc luyện viên bằng hạt ngô phơi khô đem dùng. Người bệnh ngày uống 3 lần, mỗi lần 12 viên với nước sôi để nguội, sau khi ăn.
Bài 8. Thuốc chữa nghiện rượu
+ Quả ké đầu ngựa 30g
+ Rượu trắng 300ml
+ Thuốc lào 10g
Cho cả hai thứ vào chảo sao cháy hết gai của quả ké đầu ngựa, sau đó chỉ lấy quả ké đầu ngựa cho vào chai, thêm 300ml rượu trắng ngâm 7 ngày dùng được. Người bệnh ngày uống 3 lần, mỗi lần 30ml rượu thuốc, trước khỉ ăn. cần uống liên tục nhiều ngày.
Xem tiếp: