Lý luận Đông y

I . NGUYÊN LÝ SỰ HÌNH THÀNH MẠCH TƯỢNG Mạch tượng tức là hình tượng mạch động dưới ngón tay. Tâm chủ huyết mạch, bao quát hai phương diện huyết và mạch. Mạch là phủ của huyết, tâm với mạch liên thông với nhau, nhịp đập của tâm có quy luật, thúc đẩy huyết dịch vận hành trong huyết quản, mạch quản (huyết quản) cũng theo quy luật đó mà có nhịp đập tương ứng. Cùng với sự thúc đẩy hoạt động của huyết dịch trong mạch quản còn có … Xem tiếp

NGUYÊN NHÂN, CƠ CHẾ SINH BỆNH VÀ PHƯƠNG PHÁP CHỮA Các bệnh thuộc hệ tuần hoàn (tim và mạch máu) thường hay xảy ra ở tạng tâm can, tỳ, thận vì tâm chủ huyết mạch, can tàng huyết và chủ về sơ tiết, tỳ thông huyết, chủ khí sinh huyết, thận chủ cốt, sinh tinh tuỷ, sinh huyết. Bệnh thuộc hệ tuần hoàn do 3 loại nguyên nhân gây ra: Thực chứng cơ địa và hư chứng, thực chứng do nhiệt độc, hoả độc và phong thấp nhiệt, cơ địa … Xem tiếp

Mục lục Thái dương kinh chứng Thái dương trúng phong Điều hòa lý nhiệt Thái dương phủ chứng Thái dương hiệp chứng Thái dương kinh chứng Thái dương chủ biểu, ngoại tà xâm nhập vào thân thể thì trước tiên phát ra bệnh thái dương. Chứng trạng chủ yếu là: Sợ lạnh, phát sốt, mạch phù, đầy, gáy cứng thể hiện bệnh tập trung ở biểu, khí huyết có xu hướng ra ngoài để chống đỡ bệnh tà. Do phong hàn ở ngoài, dương khí không thông ra được nên … Xem tiếp

Thiếu dương bán biểu bán lý (nửa trong, nửa ngoài) bệnh phát vào thời kỳ thứ hai. Chủ yếu chứng trạng là: Rét nóng qua lại, ngực sườn, đầy tức, lầm lì không muốn ăn, tâm phiền, (bứt rứt) hay nôn oẹ, mạch huyền sác, tỏ ra bệnh tà đã truyền sâu vào hai khoảng ngực sườn, mà chứng khí ở đó đang chống cự lại. Kinh này vị trí quan trọng có nhiệm vụ ngăn chặn tà khí cho nên có hiện tượng tà khí đấu tranh mà thể … Xem tiếp

Bệnh thái âm tuy với bệnh dương minh cùng là lý chứng nhưng về tính chất thì lại trái ngược nhau, bệnh dương minh là dương chứng thuộc về nhiệt, về thực, bệnh thái âm là âm chứng thuộc về hư, về hàn. Trên cơ chế thì bệnh dương minh là nhiệt kết táo hoả, bệnh thái âm là hàn kết hóa ra thấp. Thái âm là người tỳ tạng vốn là nhược mà hoả tà thừa cơ xâm nhập vào. Sự xâm nhập của hàn tà có hai mặt: … Xem tiếp

Đỏm, vị, đại trường, tiểu trường, bàng quang, tam tiêu gọi là lục phủ. Công năng chủ yếu của lục phủ là tiêu hoá thức ăn uống, hấp thụ và phân phối tinh dịch, bài tiết phê liệu và cặn bã, chỉ tán ra mà không tàng chứa cho nên lục phủ lại có tên là “phủ truyền hoá”. Đởm Đởm bám vào gan, công năng sinh lý của đỏm vừa có quan hệ tới sự tiêu hoá thức ăn, vừa quan hệ tới hoạt động tinh thần. Vì thế … Xem tiếp

Thiếu âm là một trong tam âm bệnh chủ yếu là dương khí ở tâm thận suy kém, tâm chủ chức vụ quân chủ, thận chủ về tiên thiên cho nên mắc hư hàn của thiếu âm có ảnh hưởng đến toàn thân, sự biến hóa của bệnh lý là dương hư âm thịnh bệnh hóa ra hàn. Chứng trạng chủ yếu là: Mạch vi tế, chỉ muốn ngủ (li bì) sợ rét nằm co, chân tay giá lạnh. Chứng trạng này nguy hiểm, muốn biết lành, dữ lấy dương … Xem tiếp

Ngày xưa trong Tây y có những lời thề của Hipocrat, sau này có 12 điều Y đức của ngành y tế Việt Nam. Trong Đông y ngày xưa cũng có 9 điều Y Huấn Cách Ngôn của Hải Thượng Lãn Ông Lê Hữu Trác. Hải Thượng Lãn Ông Lê Hữu Trác (1720 – 1791) là nhà Y học lớn, nhà Văn hoá lớn của nước ta, là tác giả của pho sách trứ danh Lãn Ông Tâm Lĩnh hay Hải Thượng y tông Tâm Lĩnh. Sự nghiệp Y học … Xem tiếp

Ngũ tạng bao gồm tâm, can, tỳ, phế, thận, năm tạng này đều có công dụng tàng chứa tinh khí. Tinh khí là cơ sỏ của hoạt động sinh mệnh, chỉ nên cất giữ lại mà không nên tán ra cho nên gọi là ngũ tạng. Mục lục Tâm: (phụ thêm tâm bào lạc và đản trung) Can Tỳ Phế Thận (phụ thêm mệnh môn) Mệnh môn Tâm: (phụ thêm tâm bào lạc và đản trung) Tâm chủ về sự hoạt động sinh mệnh của cơ thể, các tạng trong cơ … Xem tiếp

Mục lục Quyết âm là giai đoạn cuối cùng của tam âm bệnh Quyết âm bệnh Quyết nhiệt thắng phục Quyết âm hàn Quyết âm nhiệt: Quyết âm là giai đoạn cuối cùng của tam âm bệnh Tà xâm nhập, quyết âm đương nhiên là hàn hóa đến ruột, nhưng theo quy luật “bất cực tán phàn” và “âm cực dương sinh” mà tạo hóa đối với sinh lý của sinh vật đã sắp cho quyết âm can tăng có điều kiện làm được chức năng. Theo y học thuyết … Xem tiếp

Kỳ tức là khác, Hằng tức là thường, phủ kỳ hằng tức là một loại cơ quan không giông với lục phủ. Phủ kỳ hằng bao gồm: 6 cơ quan: Não, tủy, cơ, mạch, đởm, tử cung. Trong đó đởm đã được phần lục phủ nêu trên, ở đây không nhắc lại. Não, tủy, xương Não ở trong sọ, trên đến Thiên linh cái dưới đến huyệt Phong phủ. Tủy ở trong xương sông. Tủy xương sổng qua ổng tủy lên thông với tủy não và liên hệ với tủy … Xem tiếp