Đông y chữa Đái dầm ở trẻ em và người lớn

Đái dầm là một chứng hay gặp ở trẻ em từ 3 tuổi trở lên, khi ngủ tự đái cũng có khi gặp ở người lớn, được miêu tả thuộc phạm vi chứng di niệu của Đông y.

Nguyên nhân gây ra chứng đái dầm do thận khí hư hàn không ước thúc được bàng quang, do cơ chế suy nhược khí của phế, tỳ bị hư hoặc do thói quen xấu của trẻ em.

1. ĐIỀU TRỊ THEO Y HỌC CỔ TRUYỀN

Sau đây xin giới thiệu phân loại các thể bệnh theo nguyên nhân triệu chứng và cách chữa chứng đái dầm.

Thận khí hư hàn (hạ nguyên hư hàn)

Triệu chứng: đái dầm khi ngủ, có khi đái 2 – 3 lần một đêm sắc mặt trắng sợ lạnh, chân tay lạnh, lưng gối mỏi yếu, nước tiểu trong dài, đái nhiều lần, chất lưỡi nhạt, mạch tế vô sác.

Phương pháp chữa: ôn thận cố sáp.

Bài thuốc

Bài 1.

Bài 2.

ích trí nhân               8 gam                     Phi tử                             4 gam

Phá cố chỉ                 8 gam                     Ngũ vị tử                       4 gam

Phụ tử chế                8 gam                     Bạch truật                   12 gam

Phục thần                 8 gam

Ngày uống 1 thang.

Có thể phốỉ hợp hai bài Tang phiêu tiêu và Củng dê hoàn tác dụng càng tốt.

Châm cứu: cứu các huyệt Quan nguyên, Khí hải, Trung cực, Bát liêu, Thận du, Tam âm giao, châm các huyệt Nội quan, Thần môn.

Phế khí, tỳ khí hư (khí hư)

Triệu chứng: đái dầm, đái nhiều lần nhưng lượng nước tiểu ít, sắc mặt trắng người gầy, mệt mỏi, ăn kém, phân nát, tự ra mồ hôi hoặc ra mồ hôi trộm, lưỡi đạm, mạch nhu hoãn.

Phương pháp chữa: bổ khí cố sáp.

Bài thuốc

Bài 1

Hoài sơn                    12 gam                  Đảng sâm                   12  gam

Mạch môn                   8 gam                  Khiếm thực                12  gam

Sa sâm                         8 gam                  Thỏ ty tử                      8  gam

Kỷ tử                           8 gam                  Tang phiêu tiêu                    8  gam

Sắc ngày uống 1 thang.

Bài 2. Bổ trung ích khí thang gia giảm, vổi các thuốc như hoài sơn, ích trí nhân, thỏ ty tử, xa tiền tử, ngũ vị tử, kỷ tử.

Uống ngày 1 thang.

Châm cứu: châm trước, cứu sau các huyệt: Bách hội, Quan nguyên, Khí hải, Tam âm giao, Thận du, Trung cực.

Can kinh uất nhiệt

Triệu chứng: đái dầm, nước tiểu vàng, lòng bàn tay, bàn chân nóng, đêm hay nghiến răng, môi đỏ, rêu lưỡi vàng, mạch hoạt sác.

Nếu âm hư thì rêu lưỡi sạch, mạch tế sác.

Phương pháp chữa: sơ can thanh nhiệt nếu do can kinh có nhiệt, tư âm thanh nhiệt nếu âm hư.

Bài thuốc

Bài 1. Long đởm tả can thang gia giảm.

Long đởm thảo 6 gam                             Tri mẫu                       8 gam

Chi tử                             8 gam                Mộc thông                   8 gam

Sài hồ                             8 gam                Sinh địa                       8 gam

Hoàng bá                       6 gam                Cam thảo                     6 gam

Bài 2. Bát vị tri bá

Tức là bài Lục vị hoàn thêm tri mẫu, hoàng bá.

Châm cứu: châm bình bổ, bình tả các huyệt Quan nguyên, Khí hải, Trung cực, Tam âm giao, Thận du, Nội quan, Thần môn.

Theo nghiên cứu của Viện y học cổ truyền từ năm 1959 – 1969 đã dùng châm cứu để chữa thấy kết quả:

Tốt khá 310 bệnh nhân tỉ lệ 77,9%.

Ngoài ra 1 số tác giả đã dùng biện chứng luận trị và điều trị cho 60 bệnh nhân kết quả:

Tốt và khá                       40 bệnh nhân

Trung bình                      15 bệnh nhân

Kém                               5  bệnh   nhân

2. ĐIỀU TRỊ THEO Y HỌC HIỆN ĐẠI

Điều trị căn nguyên: viêm nhiễm đường tiết niệu, sinh dục, bệnh giun kim ở trẻ em.

Cho uống vitamin E.

Với người lớn: chủ yếu là điều trị căn nguyên (hay gặp do suy nhược thần kinh, suy nhược cơ thể).