Trúng hàn là hàn tà từ ngoài, nhân người hư yếu, chính khí suy vượt qua ba kinh dương, vào thẳng ba kinh âm hoặc tạng phủ gây nên trạng thái ngã lăn ra, bất tỉnh nhân sự, cấm khẩu, miệng lưỡi cứng đờ, chân tay giá lạnh, co quắp, hoặc bụng đau như bị dùi đâm (Thuốc nam châm cứu, Nam dược thần hiệu – Trúng hàn)
Nguyên nhân là hai khí dinh vệ trong người suy yếu, tấu lý sơ hở, đi ở ngoài đường lạnh giá, hàn tà đột ngột đánh thẳng vào ba kinh âm/tạng phủ làm các khiếu bị tắc gây bất tỉnh nhân sự, khí lạnh làm dương khí tiêu tán gây chân tay giá lạnh, cơ thể giá lạnh, cần phải cấp cứu.
Điều trị Đông y
Triệu chứng: Đang đi ngoài đường lạnh giá bỗng nhiên ngã lăn ra bất tỉnh nhân sự, mất cảm giác, thân thể co quắp, giá lạnh, không nói được, môi xanh/tím hoặc đau bụng dữ dội, không sốt, rêu lưỡi trắng nhuận, mạch trầm khẩn/trầm tế/vi.
Trúng hàn khác trúng phong là không có liệt 1/2 người, miệng méo mắt lệch.
Phép điều trị: Ôn trung cứu nghịch.
Phương thuốc: (Trích từ Thuốc nam châm cứu – Trúng hàn)
Can khương 12g Sinh khương 8g
Nhục quế 4g Đại hồi 4g
Sắc lấy 200ml uống. Các vị thuốc hợp lại có tác dụng ôn trung tán hàn cứu nghịch.
Phương thuốc (Trích từ Thuốc nam châm cứu – Trúng hàn)
Gừng tươi (Sinh khương) 20g Rượu trắng 30ml
Giã vắt lấy nước cốt gừng hòa với rượu hâm lên cho ấm, đổ cho uống, mỗi lần 10ml đến khi tỉnh.
Phương thuốc: (Trích từ Nam dược thần hiệu – Trúng hàn) Đậu đen sao cháy đang nóng chế rượu vào rồi uống rượu, trùm chăn cho ra mồ hôi.
Phương thuốc dùng ngoài:
Hành củ 50g Muối 30g
Cám gạo 60g
Hoặc chỉ dùng hành củ giã nát sao nóng chia làm 2 gói bọc vải, thay đổi nhau chườm lên rốn.
Hoặc cứu thần khuyết đến khi chân tay ấm.
Chú ý: Phải đưa nhanh bệnh nhân vào chỗ kín gió ủ hoặc sưởi ấm cho bệnh nhân.