Trẻ bị sợ hãi – Nguyên nhân, hướng xử lý

Tất cả trẻ em đều có những nỗi sợ hãi và lo lắng; thật ra, những nỗi sợ hãi rõ ràng đánh dấu những giai đoạn phát triển khác nhau. Ví dụ, một trẻ khoảng 5 tới 7 tháng tuổi có thể trở nên bất an khi thấy một khuôn mặt xa lạ. Trí tưởng tượng đậm nét của trẻ ở tuổi mẫu giáo có bộc lộ qua nỗi sợ bóng tối và ma quỷ. Điển hình những trẻ ở tuổi đi học, những mối đe dọa tưởng tượng được thay thế bằng những nỗi sợ thực tế hàng ngày, như cơ thể bị tổn hại khi ngã trên cây xuống. Nhìn chung, những nỗi sợ hãi tích cực để ngăn bé quá liều lĩnh chứ không nên cản trở bé sống, vui chơi, học tập và tương tác với bạn bè cùng lứa theo những cách phù hợp với giai đoạn phát triển. Bạn nên chú ý khi cảm giác sợ hãi của bé kéo dài dai dẳng, mãnh liệt, khiến cho bé tránh những tương tác và trải nghiệm cần thiết.

Những nỗi sợ hãi nhất định có thể phát sinh do những gì bé trải qua ở nhà với những phản ứng, hành vi, phương pháp dạy con của bạn hay sau một sự kiện ảnh hưởng tới gia đình bạn. Ví dụ, sau một vụ ly hôn hay cái chết của cha hoặc mẹ hay người chăm sóc khác, trong trẻ có thể nảy sinh cảm giác sợ bị xa cách hoặc trầm cảm. Bé có thể thể hiện những cảm giác này qua một hay nhiều nỗi sợ hãi hoặc ám ảnh. Nếu bản thân bạn cũng quá lo lắng hoặc sợ hãi, thì việc đó có thể càng kích thích tính nhút nhát và khiến cho con bạn khó thử những điều mới và mở rộng khả năng của mình. Hãy cố gắng khuyến khích những thói quen lành mạnh như tập thể dục, chơi ngoài trời, một chế độ ăn cân bằng và nhất quán, giấc ngủ hợp lý, tránh tiếp xúc với các phương tiện đại chúng có tính bạo lực hay gây sợ hãi, dành thời gian riêng với cha mẹ và giao tiếp cởi mở.

Nói chuyện với bác sĩ nhi nếu những nỗi sợ của con bạn:

• Cản trở các hoạt động của gia đình
• Ngăn bé kết bạn
• Tạo thành cớ để bé không đi học
• Làm rối loạn thói quen ngủ thông thường
• Dẫn tới một hành vi cưỡng chế (cảm giác cần làm gì đó hết lần này đến lần khác dù việc đó không có lợi ích hay phần thưởng thực sự nào).

CẢNH BÁO!

Hầu hết những nỗi sợ thời thơ ấu đều không phải lý do để lo lắng, nhưng một số nỗi sợ bạn nên tìm kiếm một nguyên nhân nghiêm trọng. Điều này có thể bao gồm cả việc có một trải nghiệm thơ ấu có hại như bỏ bê, xâm phạm thể chất hay tình cảm, chứng kiến bi kịch, hoặc cha mẹ có sử dụng chất gây nghiện. Một nỗi sợ đột ngột, mãnh liệt với một người từng rất được tin tưởng có thể bắt nguồn từ việc gặp phải những trải nghiệm bất lợi này. Hãy cố gắng đừng bỏ qua những nỗi sợ mãnh liệt như một giai đoạn bình thường khác; thay vào đó, có thể là một ý tưởng tốt nếu bạn tìm kiếm một trải nghiệm hay một yếu tố kích động gây nên hành vi sợ hãi đó.