(Herba Ephedrae)
1. Nguồn gốc, đặc điểm
Là phần trên mặt đất đã phơi sấy khô của 3 cây: Thảo ma hoàng (Ephedra sinica Staff.); Mộc tặc ma hoàng (Ephedra equisetina Bunge) và Trung gian ma hoàng (Ephedra intremedia Schrenk. Et C. A.Meyer) đều thuộc họ Ma hoàng (Ephedraceae).
1.1. Thảo ma hoàng
Là những nhánh hình trụ tròn, ít phân nhánh. Mặt ngoài màu xanh lá cây nhạt đến vàng, có nhiều rãnh dọc, sờ hơi ráp tay. Thân chia thành nhiều đốt và dòng rõ rệt. Lá mọc đối. Thể chất giòn dễ gãy, vết bẻ có xơ, ruột màu nâu đỏ. Mùi thơm nhẹ, vị hơi đắng và chát.
1. 2. Mộc tặc ma hoàng
Đặc điểm tương tự như Thảo ma hoàng nhưng khác là phân nhánh nhiều và sờ không ráp tay; đầu lá không cuộn lại, ruột màu đỏ nâu đến nâu đen.
1 3. Trung gian ma hoàng
Đặc điểm tương tự như Thảo ma hoàng nhưng có khác là thân mập hơn, lá mọc vòng và đầu lá nhọn.
Ma hoàng đã được ghi trong Dược điển Việt Nam (2002).
2. Thành phần hóa học
Ma hoàng có chứa alcaloid, trong đó chủ yếu là ephedrin và một ít tinh dầu. Tỉ lệ alcaloid toàn phần trong ma hoàng có từ 1 – 2,5%; Dược điển qui định không dưới 0,8%.
3. Công dụng, cách dùng
Ma hoàng có tác dụng làm ra mồ hôi, trừ lạnh, trừ ho hen, long đờm, lợi tiểu. Dùng chữa các chứng bệnh: Cảm mạo phong hàn, tức ngực, hen suyễn, phù thũng…
Cách dùng: Ngày uống 1,5 – 6g, dạng thuốc sắc.
– Ma hoàng còn là nguyên liệu để thất xuất ephedrin làm hoạt chất chế các thuốc tân dược.