Tên khác
Hội chứng vi khuẩn cư trú mạn tính ở ruột non, hội chứng vi khuẩn sinh sản quá mạnh ở ruột non, hội chứng quai ruột ứ đọng, tiếng Anh: “blind loop syndrome”.
Định nghĩa
Hội chứng quai ruột tịt là sự sinh sản quá mạnh một cách không bình thường của vi khuẩn xảy ra ở trong tiểu tràng (ruột non), dẫn tới hậu quả là chứng ruột kém hấp thu.
Căn nguyên
- ứ đọng (ứ trệ) khu trúxảy ra trong những trường hợp sau: một quai ruột bị loại khỏi đường dẫn thức ăn bình thường hoặc quai ruột tịt, sau phẫu thuật nối vị-tràng hoặc túi thừa ở hỗng tràng, bệnh Crohn, lỗ dò ở ruột non làm cho một phần ruột bị loại bỏ ra khỏi đường dẫn thức ăn bình thường, dính ruột.
- ứ đọng (ứ trệ) toàn bộ:là do chuyển vận thức ăn trong ruột non chậm (xảy ra trong các trường hợp: bệnh xơ cứng bì, bệnh thoái hoá dạng tinh bột, viêm đa dây thần kinh đái tháo đường tuy hiếm thấy hơn, dùng các thuốc gây liệt hạch thần kinh thực vật).
Sinh lý bệnh
Chứng kém hấp thu chất mỡ hoặc phân có mỡ là do những enzym của vi khuẩn làm mất tác dụng của các acid mật. Các vi khuẩn trong ruột sử dụng Vitamin B12 để phát triển do đó gây ra thiếu hụt vitamin này. Các chất hydrat carbon bị lên men quá mức sẽ dẫn tới ỉa chảy.
Triệu chứng
- Ỉa chảy, phân có mỡ, do mất tác dụng của các muối mật.
- Thiếu máu hồng cầu to (đại hồng cầu) do kém hấp thu Vitamin
- Đôi khi phù do giảm protein huyết.
Chẩn đoán
Phát hiện một tổn thương ở ống tiêu hoá có thể làm thuận lợi cho quần thể vi sinh phát triển quá mạnh một cách bất thường trong tiểu tràng. Thủ thuật thông hỗng tràng rồi đếm số lượng vi khuẩn đã bị bỏ không làm nữa và nhường chỗ cho test hô hấp với CO2 đánh dấu, test này cũng cho phép theo dõi kết quả của điều trị.
Điều trị
- Điều trị nội khoa hoặc ngoại khoa những yếu tố gây ứ đọng (ứ trệ) và tạo điều kiện cho vi khuẩn sinh sản mạnh.
- Liệu trình thuốc kháng sinh phổ rộng (ví dụ: tetracyclin, Cotrimoxazol, ampicillin, hoặc metronidazol) trong 10-14 ngày. Trong một số trường hợp phải làm lại liệu trình thêm một số lần. Nếu không thành công thì phải cho Clindamycin hoặc lincomycin, nhưng những thuốc này có nguy cơ dẫn tới viêm đại tràng giả mạc.