ĐINH HƯƠNG-Syzygium aromaticum

Tên khoa học: Syzygium aromaticum (L.) Merrill &L. M. Perry

Tên đồng nghĩa là: Eugenia caryophyllata Thunb.

Họ Sim – Myrtaceae

Cây nhỡ, cao từ 10 – 12m, lá hình bầu dục, đầu nhọn, không rụng. Hoa mẫu 4, tập hợp thành xim nhỏ ở đầu cành. Đài màu đỏ, tồn tại. Tràng màu trắng hồng, rụng khi hoa nở. Đế hoa dài, hình như cái đinh.

Đinh hương nguồn gốc ở đảo Moluccas (Indonesia) và được trồng ở các quần đảo Zanziba, Pemba (Tandania), Madagasca, Indonesia, Sri Lanka.

Trồng bằng hạt. Hạt lấy từ quả chín và trồng ngay. Khi cây được 4 – 5 năm có thể thu hoạch. Hái nụ hoa khi hoa bắt đầu ngả màu trắng sang xanh rồi ve hồng. Nếu để nở sau 4 ngày không còn giá trị. Hái bằng tay hoặc dùng sào đập, ở dưới gốc có trải các tấm vải để hứng. Nụ hoa sau khi thu hoạch phải loại cuống (tỷ lệ cuống 17 – 25%). Phơi khô và đóng gói. Một cây cho từ 3,5 – 7,0 kg đinh hương khô.

– Nụ hoa: Bao gồm phần hình trụ là đế hoa , lá đài và khối hình cầu ở đỉnh bao gồm cánh hoa, bộ nhị và nhuỵ. Đế hoa dài 10 – 12 mm và đường kính 2 – 3 mm, màu nâu thẫm, có mùi thơm khi thả vào nước phải chìm.

* Đặc điểm vi học:

+ Vi phẫu: Có nhiều túi tiết tinh dầu trong phần mô mềm của đế hoa.

+ Bột: Đặc trưng bởi sợi, túi tiết tinh dầu, tinh thể calci oxalat hình cầu gai, mảnh mạch xoắn, tế bào mô cứng của thành bao phấn, hạt phấn hình tam giác.

– Tinh dầu đinh hương, Oleum Caryophyllorum, tên thương phẩm là Clove oil,  được cất từ nụ hoa, cuống hoa và từ lá. 90 – 95% tinh dầu đinh hương sản xuất trên thế giới được cất từ lá. Năm 1990 toàn thế giới sản xuất được 1.915 tấn tinh dầu lá và 40 tấn tinh dầu nụ hoa. Thường chỉ những nụ hoa kém phẩm chất mới dùng để cất tinh dầu.

– Nụ hoa có chứa tinh dầu 15 – 20%, có khi 25%. DĐVN III qui đinh hàm lượng tinh dầu không dưới 15%.

Tinh dầu đinh hương là chất lỏng màu vàng đến nâu vàng, d15: 1,043 – 1,068, nD20: 1,529 – 1,537,: D20: – 1035’.

Thành phần chính của tinh dầu đinh hương là eugenol (78 – 95%), có khi 98%.

– Cuống hoa có chứa 5-6,5% tinh dầu. Tinh dầu có chứa eugenol (83 – 95%), nhưng hương vị không thơm bằng tinh dầu của nụ hoa.

– Lá có chứa 1,6 – 4,5% tinh dầu. Hàm lượng eugenol trong tinh dầu là 85 – 93%

Nụ hoa đinh hương là 1 vị thuốc được dùng trong cả Tây y và Đông y, có tác dụng kích thích tiêu hoá, sát khuẩn và giảm đau. Dạng dùng: cồn thuốc (cồn kép Melisse, cồn Fioravanti).

Đông y coi đinh hơng là vị thuốc ấm tỳ vị, giáng nghịch khí, trợ dương, ôn thận, giảm đau, sát khuẩn dùng trong trường hợp tỳ vị hư hàn, nấc, nôn, đau bụng lạnh. Dạng dùng: thuốc sắc, hoàn tán, ngâm rượu.

Đinh hương dùng làm gia vị trong kỹ nghệ thực phẩm. Nhu cầu về đinh hương trên toàn cầu là 4000 – 5000 tấn/năm

Tinh dầu

Đinh hương dùng trong Ngành dược làm thuốc sát khuẩn, diệt tuỷ răng và chế kẽm eugenat là chất hàn răng tạm thời. Ngoài ra còn dùng trong kỹ nghệ nước hoa, xà phòng và hương liệu, kỹ nghệ pha chế rượu mùi.