BÙNG CHÈ-CÔNG DỤNG CÁCH DÙNG-CÂY THUỐC NAM

Tên khác: Mắm, Mắm gai, Cáp gai nhỏ.

Tên khoa học: Capparis micracantha DC.; thuộc họ Màn màn (Capparaceae).

Tên đồng nghĩa: Capparis odorata Blanco; Capparis roydsiaefolia Kurz; C. myrioneuraHall.f.; C. bariensis Pierre ex Gagnep.; C. donnaiensis Pierre ex Gagnep.; C. petelotii Merr.

Mô tả: Cây nhỡ có gai cao 4-5m, với gai trải ra, thẳng, dài 2mm. Lá hình bầu dục, tù ở chóp, tận cùng bằng một mũi nhọn cứng và hình tam giác, dài 11-15cm, rộng 5,5-7cm. Hoa thành chùm ở nách hay ở ngọn, khi các lá ở trên đã rụng. Quả mọng hình trứng, dài 4-5cm, rộng 2-3cm. Hạt nhiều, hình thận, dài 7mm, rộng 5-6mm. Có hoa quả vào tháng 4-6.

Bộ phận dùng: Gỗ, rễ và hạt (Lignum, Radix et Semen Capparidis).

Nơi sống và thu hái: Cây của miền nhiệt đới châu Á (có nhiều thứ khác nhau). Ở nước ta cây mọc hoang ở một số tỉnh Nam bộ từ Đồng Nai, Bà Rịa-Vũng Tàu đến thành phố Hồ Chí Minh.

Thu hái: Các bộ phận của cây quanh năm. Quả, hạt thu hái vào mùa hè thu.

– Quả chín ăn được, có mùi thơm. Gỗ nghiền thành bột, dùng quấn thành điếu như thuốc lá để hút chữa viêm phế quản và viêm niêm mạc mũi; có thể dùng riêng bột cây hoặc pha thêm thuốc lá. Rễ có tác dụng lợi tiểu và kháng viêm. Cũng dùng chế thuốc uống chữa viêm phế quản. Có nơi, như ở Vũng Tàu, dân gian dùng rễ của thứ Mắm gai hay Cáp gai nhỏ (subsp. micracantha) làm

thuốc điều kinh, với liều dùng 5-12g. Hạt rang lên làm thuốc chữa ho.

– Ở Philippin, cây này được dùng trị bệnh hen suyễn và bệnh đau tim.