TOÀN YẾT (bọ cạp)
Tên khoa học: Buthus martensii Karsch.; Họ bò cạp (Scorpionidae)
Bộ phận dùng: Cả con hoặc đuôi riêng, nguyên con khô, không nát, còn cả đuôi là tốt.
Thành phần hóa học: Chứa albumin, chất béo và các chất khác chưa nghiên cứu.
Tính vị – quy kinh: Vị mặn hơi cay, tính bình, độc. Vào kinh can.
Tác dụng: Trục phong, trị cơn kinh.
Công dụng: Trị kinh giản co giật, uốn ván, trị mọi chứng phong xây xẩm, miệng mốt méo lệch, bán thân bất toại.
Liều dùng: Ngày dùng 1 – 4 con hoặc 3 – 8 đuôi.
Kiêng kỵ: Chứng phong do huyết hư thì không nên dùng.
Cách bào chế:
Theo Trung y:
Cách chế toàn yết nhạt: đem bò cạp sống nhúng vào trong nồi nước sôi, vớt ra phơi khô.
Cách chế biến toàn yết mặn: đem toàn yết tươi cho vào trong nước muối ngâm 6 – 8 giờ, sau lại nấu với nước muối, phơi âm can cho khô (thường dùng).
Theo kinh nghiệm Việt Nam:
Mua về (đã muối) bỏ đầu, chân.
Bảo quản: mùa hạ dễ chảy nước, mục nát, biến chất, sinh sâu
bọ.