Xử trí và chăm sóc người bệnh say nắng, say nóng

SAY NẮNG

Say nắng là tình trạng mất nước cấp kèm theo rối loạn điều hoà thân nhiệt nặng do chịu tác dụng của ánh nắng mặt trời gay gắt.

Triệu chứng

Bệnh nặng ngay từ đầu.

Thân nhiệt tăng rất cao 43⁰C – 44⁰

Xuất hiện nhiều dấu hiệu thần kinh như hôn mê, co giật, có thể có tụ máu dưới màng cứng và trong não.

Tình trạng bệnh nhân thường rất nặng, có thể tử vong.

Xử trí và chăm sóc

• Hạ thân nhiệt xuống dần từng bước và thực hiện càng sớm càng tốt:

+ Để người bệnh nơi thoáng, mát, cởi bớt quần áo, cho uống nước.

+ Chườm lạnh toàn thân bằng nước đá, riêng ở đầu thì chườm vùng trán và gáy, chú ý thay khăn lạnh.

+ Có thể tưới nước lạnh vào người bệnh nhân nhưng không để nước vào mũi, miệng. Hoặc nhúng người bệnh vào bể nước lạnh nếu có.

+ Theo dõi thân nhiệt cho đến khi nhiệt độ ở trực tràng xuống tới 38⁰C thì để bệnh nhân nằm chỗ mát.

+ Có thể cho uống thuốc hạ nhiệt.

• Trường hợp có hôn mê, co giật:

+ Xử trí như một trường hợp hôn mê, co giật.

+ Hút đờm dãi, đặt ống nội khí quản, hô hấp nhân tạo.

+ Tiêm valium, aminazin… theo chỉ định của thầy thuốc.

• Chống toan máu, chống sốc bằng truyền các dung dịch theo y lệnh của bác sỹ.
• Có kế hoạch theo dõi sát các dấu hiệu sinh tồn.

SAY NÓNG

Say nóng là tình trạng mất nước toàn thể cấp, kèm theo rối loạn điều hoà thân nhiệt và rối

loạn vận mạch do khả năng điều nhiệt của cơ thể người bệnh không thích ứng được khi gặp sức nóng. Say nóng có thể xảy ra ở ngoài trời nóng, trong hầm lò, trong nhà, toa xe, buồng bệnh…

Triệu chứng

• Trẻ sơ sinh nếu bị say nóng sẽ xuất hiện tình trạng mất nước toàn thể cấp, nhanh chóng dẫn đến hôn mê, co giật và tử vong.
• Trẻ lớn và người lớn các triệu chứng nặng dần nếu không được xử trí hoặc xử trí không đúng cách gồm:

+ Vã mồ hôi, đau bụng, nôn mửa.

+ Hoa mắt, chóng mặt, nhợt nhạt, ngất lịm.

+ Mạch nhanh, tiểu ít, chuột rút.

+ Sốt cao có khi tới 42 – 44⁰C.

+ Da và niêm mạc khô, truỵ mạch.

+ Li bì, giãy giụa, lẫn lộn, mê sảng cuối cùng là hôn mê co giật.

Xử trí và chăm sóc

• Thể nhẹ: để người bệnh nằm nơi thoáng mát, nới bớt quần áo, uống nước, chườm lạnh.
• Thể nặng: xử trí như say nắng.