Triệu chứng Đau vùng bụng phía trên bên phải ( Hạ sườn phải)
Cơ quan trong vùng này chắc các bạn rất quen thuộc đó là : gan, mật, một phần ruột (vùng bụng nơi nào cũng có ruột), tuỵ tạng, và hoành cách mô bên phải. Khi các cơ quan này bị bệnh, đều có thể gây đau vùng bụng phía trên bên phải. Còn mức độ nghiêm trọng ra sao, và thuộc chứng bệnh gì, phải căn cứ triệu chứng và xuất phát từ tổ chức cơ quan nào mà quyết định.
Là vấn đề ở gan ư ? Bất cứ chứng bệnh nào khiến sưng gan, đều khiến vùng bụng phía trên bên phải có chứa gan bị đau, như viêm nhiễm, tổn thương chất hoá học, suy tim đều là nguyên nhân gây bệnh thường gặp. Dưới đây là những chứng bệnh gan thường gặp :
Có vài thứ vi khuẩn hoặc ký sinh trùng có thể khiến gan bị viêm nhiễm, dù bất kỳ nguyên nhân gì cũng gây viêm gan, và thường gặp nhất là nhiễm virus (Viral Hepatitis). Trong đó có 3 dạng cần phải chú ý, đó là viêm gan siêu vi A, B, C. Khi con người ăn phải những thứ thức ăn hoặc nước uống dơ bẩn (các động vật nhuyễn thể có vỏ cứng dễ bị viêm nhiễm) thường dễ gây viêm gan siêu vi A. Còn những người đồng tính luyến ái, người nghiện ma túy, và những ai thường xuyên quan hệ mật thiết với hai đối tượng trên dễ bị lây nhiễm chứng viêm gan siêu vi B. Còn viêm gan siêu vi c, thường do truyền máu bị vấy nhiễm, dùng những sản phẩm máu dơ, khi đầu kim tiêm chích không sạch.
Có nhiều chất hóa học, những thứ thuốc trị bệnh cũng gây hại cho gan, những người nghiện chích ma túy, vì những thứ thuốc này một là gây độc gan, hai là gây dị ứng cho gan, từ thuốc kháng sinh tới thuốc giảm đau, hạ huyết áp, đều có hại cho gan. Nhưng tác hại lớn nhất vẫn là rượu.
Nếu bị suy tim không đủ sức đưa lượng máu về cho tim, có một số máu bị trào ngược ra phổi (gây hiện tượng thở sốc, sau đó chảy ra gan, khiến gan bị lớn gây ra đau).
Khi cơn đau cứ kéo dài và ê ẩm, nhưng không phải mãnh liệt hoặc như dao cắt, người bệnh cảm thấy cả vùng bụng đều đau nhất là bên trong khoang bụng, chớ không phải ở bề ngoài bụng, sự khó chịu đó cứ tăng lên dần (chớ không phải lúc đỡ lúc tăng), cũng không có bị co giật, cũng không lúc đau lúc nghỉ, nếu bạn có cảm giác như trên, nên tự hỏi mình:
— Vài tuần nay có ăn những thức ăn biển như động vật nhuyễn thể có vỏ chẳng hạn (viêm gan siêu vi A).
— Có cùng ai xài chung kim tiêm dơ bẩn không (viêm gan siêu vi B).
— Uống rượu quá nhiều (viêm gan do rượu).
— Gần đây có truyền máu lần nào không (viêm gan siêu vi C).
— Có thở sốc, hoặc hiện tượng sưng chân không? (dấu vết của chứng suy tim).
— Vàng da, nước tiểu có màu đậm như trà (triệu chứng viêm gan bất kỳ).
Hay là vấn đề phát sinh tại mật ? Mật do gan tiết ra, là một thứ chất cần cho quá trình tiêu hoá. Nếu như bạn đã nhịn ăn hoặc dùng những thức ăn thấp mỡ một khoảng thời gian, mật được tiết ra vượt quá số lượng yêu cầu của ruột, mật dư thừa đó sẽ được cất trữ trong túi mật. Khi ăn những thứ thức ăn có mỡ nhiều, cần nhiều chất mật để tiêu hóa, túi mật sẽ phóng thích mật cất trữ để giúp tiêu hóa.
Khi túi mật bị viêm nhiễm, chức năng bị trở ngại, hay bị sỏi, là những nguyên nhân gây đau vùng bụng phía trên bên phải (đôi khi ở chính giữa bụng). Nhất là đôi vdi những người phụ nữ béo phì, khoảng 40 tuổi, nhiều lần sinh đẻ, có hiện tượng phình hơi dạ dày (Flatulent), đồng thời cũng rất nguy hiểm đôi với những chị em đang dùng thuốc tránh thai.
Triệu chứng bệnh túi mật có thể thầm lặng phát từ từ trên cơ thể bạn, trước khi phát bệnh kịch liệt, bạn sẽ có vài năm, vài tháng hoặc vài ngày bị đầy hơi, nhất là khi ăn loại thức ăn chiên, hoặc nhiều mỡ, và những thứ rau như cải bắp chẳng hạn, vài giờ hiện tượng đầy hơi sẽ xuất hiện. Khi chứng bệnh túi mật xuất hiện, người bệnh cảm thây hết sức đau, hoàn toàn khác với cơn đau âm thầm của bệnh gan, có khi đau tới vã mồ hôi, buồn nôn, dù ói ra cũng không giảm nhẹ hiện tượng buồn nôn, trừ phi túi mật bị viêm nhiễm, nếu không bạn sẽ chẳng bao giờ có hiện tượng seit. Nếu như túi mật thật sự bị viêm nhiễm, bạn có thể sốt cao tới 41°c
Thậm chí còn có tình trạng bị run, chỗ đau nhất là vùng bụng phía trên bên phải. Cũng có thể lan tới lưng gần xương bả vai bên phải.
Khi túi mật bị tai biến thường có sỏi, nếu cục sỏi nhỏ tới mức có thể chui lọt vào đường ống dẫn nước mật tới ruột. Đường ống này sẽ co rút, muôn tìm cách thải cục sổi ra, người bệnh sẽ thây đau thắt ở ông mật (gọi là đau quặn gan). Nỗi đau này bắt đầu nhanh và cứ ngắt quàng khi phát bệnh, nếu như sỏi có thế thải ra ngoài một cách thuận lợi, đau sẽ giảm. Nêu vẫn nghẹt ở trong, cần phải mổ hoặc tán để thải trừ sỏi đó. Ngoài ra, khi đường éíng dẫn mật bị tắc nghẽn, sẽ gáy chứng bệnh vàng da. Khi tán hết sỏi ; vàng da sẽ khỏi.
Phần tiếp theo dưới đây là tụy tạng. Đây là một cơ quan nằm sàu trong ổ bụng, phụ trách tiết ra chất tiêu hoá và insulin. Vị trí của tụy tạng nằm từ bụng trên phải ngang qua bên trái. Nghĩa là đầu ở bụng trên phải, thán d bụng giữa, đuôi ở bụng bên trên trái. Tuy nhiên chứng đau gây nên do tuy khá xa với bệnh gan và bệnh túi mật. Nhưng trong đó có một trường hợp đáng sợ nhất đó là ung thư tụy tạng. Nhưng những cơn đau xuất hiện trên tụy thường là viêm tụy tạng, thường gặp ở những người nghiện rượu, mắc chứng bệnh túi mật.
Viêm tụy tạng cấp (Acute pancreatitis) sẽ hết sức đau, người bệnh sẽ vã mồ hôi, buồn nôn, ói mửa, nhưng khác với triệu chứng biên chứng túi mật – bệnh này đau thẳng tới lưng, nếu nằm xuông sẽ đau hơn, ngồi xéo mình thì thây đờ Ip’ll Viẻm tụy tạng cấp thông thường cần qua kiểm nghiệm máu, xem hàm lượng men của tuỵ tạng người bệnh ra sao, mới chẩn đoán đúng.
Ngoài ra, ruột còn quanh co phân bổ trong ổ bụng, phần ruột nằm phía trên bên phải bụng có thể bị chứng viêm túi thừa hoặc viêm kết tràng nào đó, cũng gây đau đớn. Nói chung, tình hình này rất hiếm, nhưng không phải là không gặp. Tình hình như vậy thường không phải đến đột ngột, nhưng không phải mãnh liệt lắm, nó hơi giống co thắt. Phát bệnh duy trì vài phút, ngưng khoảng nửa giờ sau lại tiếp tục, cứ thế luân phiên mài. Lúc này, người bệnh cũng có thể có hiện tượng tiêu chảy hoặc táo bón, hoặc cả hai.
Đau bụng có quan hệ tới viêm phổi hay không ? Tôi từng có một người bệnh sau bệnh cảm, ho, sốt vài ngày, đột nhiên thấy đau ở bụng phải trên. Chứng bệnh mà tưdng rằng cảm mạo đó hoá ra là viêm phổi ! Vì vùng phổi bị viêm nhiễm tiếp xúc hoành cách mô, khiến chúng bị kích thích ảnh hưởng tới ruột bên cạnh, nảy sinh triệu chứng đau bụng trên bên phải. Cho nên trước khi đau bụng mà có bệnh về hô hấp, thì nguyên nhân dẫn tđi đau bụng rất có thể là vùng phổi bị viêm nhiễm.
Ngoài ra, khi cơ thể bạn bị đau bất kỳ, cũng nên nghĩ ngay nguyên do shingles, mà chứng bệnh này do virus thủy đâu dẫn tới viêm thần kinh, thông thường con người bị thủy đậu lần đầu lúc thời trẻ con, số virus đó sẽ tiềm tàng trong cơ thể hơn vài chục năm sau, khi sự ức chế miễn dịch do cơ thể tuổi lớn sức yếu hoặc stress bị kém dần, virus lại tiếp tục trỗi dậy, khiến bất kỳ một bộ phận thần kinh trong cơ thể có thể bị viêm. Nơi bị xâm phạm sẽ đau dữ dội, ban đầu mắc chứng bệnh shingles, bề mặt da rất nhạy cảm, như bị đốt cháy hoặc ngứa ngáy, sau đó chuyển sang đau dữ dội, liên tục 4-5 ngày, chỗ đau hạn chế ở một nơi nào đó. Vùng da trông vẻ ngoài không có gì khác lạ, không bị sứi, chẳng chút gì cả. Cho nên nếu nơi bị nhiễm nằm trên vùng bụng trên bên phải, khiến bác sĩ rất khó kết luận, thậm chí ngộ nhận là viêm tuy tạng, sỏi thận… nhưng vài hôm sau, triệu chứng shingles xuất hiện, nơi da bị bệnh lên sởi đỏ, phát tán ra theo dây thần kinh bị viêm, nhưng tuyệt đôi không ngang qua con đường chính giữa của cơ thể đi tới thân bên kia. Hiện tượng lên sdi nằm một bên cơ thể chính là cơ sở chẩn đoán của chứng shingles.
Còn vân đề liên quan tới thận thì sao ? Đôi khi bệnh của thận cũng ảnh hưởng tới vùng bụng phía trên bên phải bị đau. Thận nằm ở thắt lưng, có hai quả ở hai bên thân, khi thận bị bệnh, sẽ cảm thấy đau ở eo và lưng. Nếu thận bên phải bị viêm nhiễm, hoặc sinh mủ, hoặc bị sỏi, hoặc hình thành huyết khôl tại một nơi nào đó trên cơ thể, theo máu tuần hoàn vào trong thận, và xâm phạm tới thận, thì tạo nên đau ở vùng lưng và phía bụng trên. Nếu cục sỏi nhỏ đang từ từ thải ra ngoài theo đường đi của nó, thì cơn đau của người bệnh sẽ là ngắt quãng, mạnh mẽ và rất khó chịu, đau kéo dài tới háng và tinh hoàn bèn phải.