Mục đích
Phong bế ngoài màng cứng là đưa thuốc vào khoang ngoài màng cứng, có tác dụng chống viêm, giảm đau thắt lưng và đaụ thần kinh hông to. Thủ thuật tiêm steroid vào khoang ngoài màng cứng đã được thông báo lần đầu tiên vào năm 1952.
Chỉ định
Thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng.
Hội chứng thắt lưng – hông do thoái hoá cột sống.
Chống chỉ định
Các bệnh lý toàn thân nặng.
Nhiễm khuẩn tại chỗ vùng da làm thủ thuật.
Bệnh nhân bị dị ứng với thuốc novocain hoặc lidocain.
Kỹ thuật
Chuẩn bị
Bệnh nhân: xét nghiệm thường quy, máu đông – máu chảy, thử phản ứng novocain. Bệnh nhân được giải thích về mục đích của thủ thuật.
Dụng cụ:
+ Săng có lỗ: 1 cái.
+ Gạc vô trùng, bông cồn iod, cồn trắng.
+ Một khay men vô trùng và một khay men hữu trùng.
+ Kim chọc ống sống thắt lưng cỡ 22 hoặc 25.
+ Bơm tiêm 10ml.
+ Thuốc gây tê novocain 1%, 3% hoặc 0,25%, 5ml.
+ Hydrocortison 125mg, ống 5ml.
+ Một số thuốc cấp cứu.
Tiến hành kỹ thuật
Tư thế BN nằm nghiêng, cổ gập vào ngực, cẳng chân gấp vào đùi và đùi gấp vào bụng.
Y tá tiến hành vô trùng tại vị trí chọc kim bằng cồn iod và cồn trắng tại khe liên đốt L4 – L5 hoặc L5 – S1.
Thầy thuốc trải săng vô trùng và tiến hành thủ thuật. Đưa kim vào khoang ngoài màng cứng, bơm thử không khí thấy nhẹ tay hoặc bơm một giọt novocain ở đốc kim, nếu mũi kim đã ở khoang ngoài màng cứng thì áp lực âm tính trong khoang sẽ hút giọt nước vào.
Pha 2ml hydrocortison với 3ml novocain, bơm vào trong khoang ngoài màng cứng.
Rút kim, băng vô trùng.
+ Yêu cầu bệnh nhân nằm nghỉ tại gưỡng.
Tư thế bệnh nhân sau khi tiêm
Sau khi tiêm bệnh nhân phải nằm nghiêng, bên đau ở dưới; nếu bệnh nhân đau 2 bên thì tư thế nằm ngửa.
Tai biến
Đưa kim vào khoang dưới nhện, DNT chảy ra. Xử trí như đối với bệnh nhân sau chọc ống sống thắt lưng (cho bệnh nhân nằm sấp, đầu thấp từ 2 – 4 giờ).
Áp – xe khoang ngoài màng cứng do không đảm bảo vô khuẩn trong quá trình thủ thuật.
+ Chảy máu tại vùng chọc kim do chọc vào mạch máu.