Kiểm nghiệm dược liệu Ma hoàng-Herba Ephedrae-Ephedra sinica

Bộ phận trên mặt đất đã phơi hoặc sấy khô của cây Thảo ma hoàng (Ephedra sinica Stapf.), Mộc tặc ma hoàng (Ephedra equisetina Bunge.), Trung gian ma hoàng (Ephedra intermedia Schrenk. et C. A. Meyer.), họ Ma hoàng (Ephedraceae).

Đoạn thân dài 5 – 10cm, thân phân gióng, đường kính 0,1 – 0,3cm, ít phân nhánh, đoạn gốc có nhiều nhánh. Mặt ngoài màu vàng lục đến vàng rơm, có nhiều rãnh dọc, vị nhạt, hơi chát.

Mặt cắt thân gần tròn. Từ ngoài vào trong có: Biểu bì uốn lượn, cấu tạo bởi một hàng tế bào xếp đều đặn, có lớp cutin dày, ở những chỗ lồi lớp cutin tạo thành những u nhỏ, rải rác có các lỗ khí chìm trong lớp biểu bì, dưới những chỗ lồi của biểu bì có những bó sợi thành cellulose. Mô mềm vỏ gồm các tế bào thành mỏng xếp lộn xộn, trong mô mềm vỏ có các bó sợi thành cellulose thường xếp ở những phần lồi. Bó libe – gỗ có 8 – 10 bó, tạo thành vòng, libe nằm phía ngoài, gỗ phía trong, sát ngoài libe có bó sợi thành cellulose. Mô mềm ruột gồm các tế bào thành mỏng hoá gỗ, kích thước lớn hơn tế bào mô mềm vỏ.

Bột màu vàng bẩn, không mùi, vị đắng. Quan sát dưới kính hiển vi thấy: Mảnh biểu bì mang lỗ khí đặc trưng của Ma hoàng (1), mảnh cutin có u lồi, những u này thường kèm theo sợi, bó sợi (2). Sợi dài, riêng lẻ hay tập trung từng đám (3). Các tế bào cứng thành dày. Mảnh mạch, các mảnh màu nâu (5) (Hình 2.4.8).