CHÚT CHÍT HOA DÀY
Tên khác: Dương đề Trung Quốc.
Tên khoa học: Rumex chinensis Campd.; thuộc họ Rau răm (Polygonaceae).
Mô tả: Cây thảo sống nhiều năm, cao đến 1m. Lá có phiến thon dài, nhọn hai đầu, không lông; các lá dưới thân rất to, dài đến 30cm, bẹ chìa cao 3-4cm. Chuỳ hoa to mang xim co ở ngọn cành có lá; hoa màu vàng lục; lá đài có một cục chai và 1-2 răng dài ở mỗi bên; nhị 6. Quả nhỏ, nhọn đầu, có ba cạnh bao bọc bởi 3 lá đài dày. Ra hoa tháng 3-4, quả tháng 5-7.
Bộ phận dùng: Rễ, lá và hạt (RadixFolium et Semen Rumicis).
Phân bố sinh thái: Loài của Ấn Độ, Trung Quốc, Lào, Campuchia, Châu Âu, Châu Mỹ. Ở nước ta, cây mọc ở nhiều nơi từ Lạng Sơn, Sơn La, Bắc Thái, Hoà Bình, Hà Nội, Ninh Bình, Thừa Thiên-Huế đến Cần Thơ. Thường gặp hoang trên những thửa ruộng bỏ không và ở bãi sông.
Thu hái chế biến: Thu hoạch rễ quanh năm, nhất là vào mùa thu đông, rửa sạch, cắt bỏ rễ con, thái mỏng phơi hay sấy khô. Lá thu hái vào mùa xuân hạ, dùng tươi hay phơi khô.
Thành phần hoá học: Rễ và lá có anthraglucosid 3,0-3,4% trong đó ở dạng tự do 0,47% và dạng kết hợp 2,54%; còn có tanin, nhựa. Hạt chứa tới 5,1% tanin.
Tính vị, tác dụng: Cây có vị se. Hạt có tính kích dục. Rễ nhuận tràng.
Công dụng, liều dùng: Ta thường dùng rễ làm thuốc chữa táo bón; có thể sắc uống hay tán bột uống
với liều 1-3g. Nếu dùng với liều cao sẽ gây tẩy xổ. Dùng ngoài chữa ứ huyết sưng đau, trứng cá, hắc lào, lở ngứa, chốc đầu, âm hộ ngứa; lấy rễ hoặc lá tươi giã nát hoà với giấm hoặc ngâm rượu bôi. Ở Ấn Độ người ta cũng dùng trị bỏng; hạt dùng làm thuốc kích dục.