Nhũ trấp 乳汁
Khí vị:
Vị ngọt, mặn, khí bình, không độc, vào 4 kinh Tâm, Thận, Tỳ, Phế.
Chủ dụng:
Bồi bổ nguyên dương, thêm da thịt, đẹp nhan sắc, sáng mắt, an thần, bổ cả 5 tạng, tư nhuận Ruột và Dạ dày, chữa chứng nóng sốt thuộc hư, làm cho trong họng trơn nhuận khỏi nghẹn, bô hư lao, trừ măt đỏ, ngăn chảy nước măt, dùng lâu làm cho khí huyết của người được xung hòa, béo khỏe, lại chữa cả chứng phong tê liệt, chân tay đau nhức, chữa người già bị sốt thuộc hư, lở niệng, phụ nữ huyết khô, kinh bế. Lại nói sữa là thuốc thánh làm cho người ta tăng tuổi thọ
Hợp dụng:
Cho vào thang Tứ quân thì bổ khí, cho vào thang Tứ vật thì bổ huyết.
Cấm kỵ: Công năng của nó chuyên chủ về bổ âm, nếu chứng Vị yếu, dương hư, Tỳ hàn, đi tả thì cấm dùng.
Cách chế:
Có thể cô đặc rồi phơi khô gọi là Nhũ kim đan.
Nhận xét:
Sữa là do huyết hóa ra, sinh ra ở Tỳ và Vị, tàng trữ ở mạch Xung và mạch Nhâm, không giáng xuống mà thăng lên, là thuốc để trừ bệnh và làm cho người ta sống lâu.
GIỚI THIỆU THAM KHẢO
“Tâm đắc thần phương”
Bài Cam lộ thần cao
Cam lộ (giọt sương đọng)-căng vải trên cỏ xanh, hứng lấy 1 chén, Nhân sâm 1đ sắc nước lấy 1 chén (bỏ bã), Sữa người 1 chén, Mật ong 1 chén rưỡi. Trộn 4 vị trên, chia uống ấm. Chữa các chứng ho, lao thổ huyết rất hay.
“Hiệu phỏng tân phương”- Hải Thượng Lãn Ông
Bài Tư thủy nhuận táo phương
Thục địa 1-2 lạng, Thiên môn 6đ, Mạch môn 6đ, Phụ tử 2đ, Ngũ vị tử 20 hat, Sữa người 1 bát to. Các vị trên sắc nước, bỏ bã, hòa Sữa người vào, đun sôi vài dạo, chia uống vài lần trong ngày.
Chủ trị các chứng: Tiên thiên thủy suy, tinh kiệt, Hậu thiên âm hư, huyết kém, trong ngực phiền đau, từ cổ họng đến giang môn, trong tràng vị đau như dao cắt, chết đi sống lại. Suy rộng ra có thể chữa chứng Đại tràng mất huyết, táo kết, và hết thảy các chứng khô cháy ráo khan.
Gia giảm:
Phiền nhiệt gia Quy bản giao, không ngủ được gia Táo nhân sao, Đại tiện bí gia Đương quy, Nhục thung dung, nhiệt uất, bụng đầy gia Ngưu tất, mình nóng mồ hôi nhiều gia A giao, mình lạnh tự ra mồ hôi gia Nhân sâm, Bạch truật, Hoàng kỳ, bỏ Thiên môn, Sữa người.
“Hiệu phỏng tân phương”-Hải Thượng Lãn Ông
Bài Nhân vật tư vinh cao
Bố sâm 40g, Sữa người 40g, Cao Ban long 160g
Bố sâm nấu riêng, bỏ bã, cô thành cao, trộn với Sữa và cao Ban long, nấu tan cao Ban long, khuấy đều, thêm 40g mật Ong, nấu nhỏ lửa đến khi thành châu mềm vừa phải làm chừng. Bảo quản cẩn thận để dùng dần, mỗi lần ngậm nuốt 1 thìa canh, ngày vài lần.
Chủ trị các chứng: Phần âm của Tiên thiên khô kiệt, mạch 6 bộ hồng đại, rối loạn nhịp, chứng hiện ra là bại liệt nửa người, co rút, đại tiện táo kết, phân như cứt dê, tiểu tiện đi luôn. Phương này dùng âm dược không hại đến phần dương, dương dược không hại đến phần âm, âm dương cùng dựa vào nhau mà có thể làm cho tư nhuận, tươi tốt.
Nhân nhũ 人乳
“Nhân nhũ Vị cam
Bổ âm ích dương
Duyệt nhan, minh mục
Nuy liệt tiên phương. ”
Nhân nhũ hay nhân nhũ trấp (sữa người) vị ngọt, khi mát, không độc. Bổ huyết, bỏ khi. Làm đẹp da mặt. Sáng mắt. Trị liệt nhược rất hiệu quả.
+ Ngoài ra còn trị được chứng đau mắt đỏ nhiều ghen, giải độc của thịt hay gan trâu bò. Cũng chữa được người tự nhiên không nói được (hòa với rượu tốt mà uống), người kinh nguyệt không đều, không thông.
QUY KINH: Đi vào các kinh TỲ, CAN, TÂM và THẬN.
LIỀU DÙNG: Có thể dùng nhiều.
KIÊNG KỴ: Người tạng khí hư hàn, có chứng tiết tả, hoặc mắc nhiều bệnh quá đến nỗi suy nhược tiêu hóa thì không nên dùng.