CÂU HỎI
Tại phòng cấp cứu, bạn đánh giá một người phụ nữ 47 tuổi bị đái tháo đường không kiểm soát, than phiền chính về viêm xoang. Bà ta không có tiền căn dị ứng. Lần đầu tiên bà ta chú ý đến triệu chứng đau đầu cách đây 2 ngày trước và cảm thấy xung huyết lổ mũi trên. Bà ta cảm thấy tăng cảm vùng cầu mũi và tìm hiểu về loại kháng sinh điều trị cho bà ta. Bà ta bị chảy máu mũi thỉnh thoảng có máu đen. Khám thấy xoang đầy và đau. Bà ta có nhiệt độ 38.3°C. Khám miệng thấy đóng vảy đen ở sàn trần khẩu cái. Điều trị can thiệp thích hợp cho bệnh nhân này?
A. Ciprofloxacin và quarantine vì khả năng bị bệnh than
B. Hội chẩn ENT nếu không cải thiện khi dùng kháng sinh đường uống.
C. Ngay lập tức sinh thiết vùng bị ảnh hưởng và dùng amphotericin tan trong mỡ.
D. Ngay lập tức sinh thiết vùng bị sang thương và voriconazole
E. Sử dụng thuốc thông mũi và theo dõi sát
TRẢ LỜI
Bệnh nhân này có dấu hiệu và triệu chứng của nấm niêm mạc Mặc dầu nấm niêm mạc không phải là nấm xâm lấn phổ biến, bệnh nhân đái tháo đường kiểm soát kém, bệnh nhân dùng glucocorticoids, bệnh nhân suy giảm miễn dịch, hay bệnh nhân bị quá tải sắt do uống desferrioxamine có khả năng nhiễm laoij nấm phá hủy này. Tiêu chuẩn vàng để chẩn đoán là sinh thiết mô, nhưng dấu hiệu phổ biến vảy đen ở vòm họng cũng đáng lưu ý với sự hiện diện củ nấm xâm lấn vào mô, gây hoại tử. Vảy đen trong bệnh cảnh này nên lưu ý nhiều hơn đối với thầy thuốc hơn là chỉ đơn thuàn viêm xoang. Vảy đen ở chi có thể thấy trong nhiễm bệnh than hay nhện cắn. Tỉ lệ tử vong liên quan đến bệnh này và xảy ra nhanh chóng nếu bệnh tiến triển. do đó không cần thận trọng chờ hội ENT sau khi dùng một liều kháng sinh. Tình trạng nhiễm này thường gây tử vong. Điều trị thành công cần nhiều phương pháp phối hợp (kiểm soát đường huyết trên ca này), phẫu thuật cắt lọc mô, và dùng thuốc kháng nấm sớm. Posaconazole, thuốc kháng nấm nhóm azole theo kinh nghiệm, tỏ ra có hiệu quả trên chuột thử nghiệm và được dùng trên bệnh nhân không dung nạp với amphotericin.
Đáp án: C.