Áp xe phổi, y học cổ truyền gọi là phế ung, là một bệnh nhiễm trùng ở phổi.
Nguyên nhân gây ra bệnh do phương nhiệt phạm vào phế hoặc do đàm nhiệt kết lại ở phế gây xung huyết thành nhọt rồi sinh ra mủ.
ĐIỀU TRỊ THEO Y HỌC CỔ TRUYỀN
Phân loại bệnh theo giai đoạn:
Giai đoạn khởi phát
Giai đoạn viêm nhiễm, xung huyết.
Triệu chứng: lúc sốt, lúc rét, ho ra đờm trắng, đau ngực, rêu lưỡi mỏng trắng hoặc hơi vàng, mạch nhanh.
Phương pháp chữa: phát tán phong nhiệt, tuyên phế khí.
Bài thuốc
Bài 1.
Kim ngân 20 gam
Ý dĩ 16 gam
Sài đất 20 gam
Kinh giới 12 gam
Bồ công anh 20 gam
Hạnh nhân 12 gam
Tang bạch bì 16 gam
Bài 2. Ngân kiều thang gia giảm (giống như bài viêm phổi).
Châm cứu: châm tả các huyệt: Phế du, Trung phủ, Chiên trung, Phòng trì, Phong môn, Hợp cốc, Nội đình.
Giai đoạn toàn phát
Giai đoạn thành các ổ áp xe.
Triệu chứng: sốt cao, ho khạc đờm lẫn mủ tanh, hôi, trong đàm có máu, đau ngực, ngực sườn đầy tức, rêu lưỡi vàng, mạch sác.
Phương pháp chữa: thanh phế bài nùng
Bài thuốc
Bài 1
| Liên kiều | 12 gam | Đào nhân | 12 gam |
| Hoàng liên | 12 gam | Ý dĩ | 16 gam |
| Kim ngân | 20 gam | Đình lịch tử | 8 gam |
| Hoàng đằng | 16 gam | ||
| Bài 2 Thiên kim | vĩ hành thang gia | giảm | |
| Vĩ hành | 12 gam | Liên kiều | 16 gam |
| Ý đĩ | 16 gam | Ngư tinh thảo | 40 gam |
| Kim ngân | 20 gam | Bồ công anh | 40 gam |
| Đào nhân | 12 gam | Cát cánh | 6 gam |
| Đông qua lâu | nhân 16 gam |
Nếu đờm nhiều thêm tang bạch bì 12 gam, đình lịch tử 12 gam, ho ra máu nhiều thêm chi tử sao 12 gam, đan bì 12 gam.
Châm cứu: châm tả các huyệt trên, thêm Phong long.
Giai đoạn hồi phục (khí âm hư)
Triệu chứng: Người gầy yếu mệt mỏi, sốt nhẹ, ho khan, tự ra mồ hôi hoặc ra mồ hôi trộm.
Phương pháp chữa: bổ khí, bổ phế âm.
Bài thuốc:
Bài 1:
Bổ chính sâm 16 gam Hoài sơn 16 gam
Sinh địa 16 gam Bách hợp 12 gam
Ý dĩ 12 gam Kim ngân hoa 12 gam
Bài 2: Tế sinh cát cánh thang
Hoàng kì 12 gam Tang bạch bì 8 gam
Ngũ vị tử 6 gam Cát cánh 6 gam
Tri mẫu 6 gam Bối mẫu 6 gam
Ý dĩ 12 gam Chỉ xác 6 gam
Bách hợp 12 gam Cam thảo 6 gam
Địa cốt bì 12 gam Đương quy 12 gam
Phòng kỷ 8 gam Hạnh nhân 8 gam
Bài 3: Bổ trung ích khí thang gia giảm
Hoàng kỳ 12 gam Sài hồ 8 gam
Bạch truật 12 gam Thăng ma 8 gam
Đảng sâm 16 gam Cam thảo 6 gam
Đương quy 8 gam Bạch thược 8 gam
Trần bì 6 gam Ngũ vị tử 6 gam
Bài 4: Bát tiên thang
Thục địa 12 gam Đan bì 8 gam
Hoài sơn 12 gam Mạch môn 8 gam
Trạch tả 8 gam Ngũ vị tử 6 gam
Châm cứu: giai đoạn này không cần châm cứu
THEO Y HỌC HIỆN ĐẠI
Xem thêm:
Điều trị nội khoa
- Dựa vào kháng sinh đồ để chọn kháng sinh
- Dẫn lưu tư thế.
- Cho các thuốc long đờm.
- Chọc hút mủ qua thành ngực nếu ổ áp xe ở gần thành ngực
Điều trị ngoại khoa
Cắt thuỳ phổi, cắt 1 lá phổi.
Chỉ định:
- Áp xe phổi mạn tính
- Ho ra máu tái phát nhiều lần và nặng.
- Áp xe phổi phối hợp với giãn phế quản.
- Ung thư phổi áp xe hoá