DASH (Dietary Approaches to Stop Hypertension) có nghĩa là cách tiếp cận bằng chế độ ăn để chặn đứng tăng huyết áp. Đây là chế độ ăn do Viện quốc gia Tim, phổi và máu của Mỹ đề xuất và đã được kết luận có kết quả tốt sau một thời gian thử nghiệm: Có tác dụng giảm huyết áp và có thể giúp ích trong việc phòng ngừa và kiểm soát bệnh Tăng huyết áp.
Đây là một chế độ ăn giàu trái cây, rau xanh và các chế phẩm từ sữa có hàm lượng chất béo thấp, có hàm lượng cholesterol thấp, cao về chất xơ và các khoáng chất kali, calci, magne, hàm lượng đạm cao vừa phải. Khẩu phần dinh dưỡng 2000 Kcal được cân đối theo tỷ lệ: Đạm – Bột đường – Mỡ là: 18- 55- 27
Bảng 2. Khẩu phần ăn DASH được “Việt hóa”
| Nhóm thức ăn | Số phần cho 2000 Kcal (P18: L27: G55 %) |
| Lương thực cơ bản | |
| Bánh phở 138g; gạo 200g | 9 |
| Rau các loại: 430g | 10 |
| Hoa quả: 120g chuối + 127g đu đủ chín | 2 |
| Thức ăn giàu đạm | |
| Sữa bột gầy 45g, cá thu 80g, đậu phụ 137g, thịt gà 48 g | 12 |
| Dầu mỡ (bổ sung) | 40g |
| Đường (bổ sung) | 4 thìa cà phê |
| Nước chấm măn (bổ sung) | (# 1 thìa cà phê muối) |
Năm 1997, Viện dinh dưỡng Việt Nam cũng đã khuyến cáo một thực đơn dành cho người bệnh Tăng huyết áp với các chỉ tiêu dinh dưỡng như sau:
- Năng lượng cung cấp: 1800 – 1900 Kcalo
- Cân đối khẩu phần dinh dưỡng:
+ Tỷ lệ Đạm – Bột đường – Mỡ là: 14 – 73 – 13
+ ít natri, giàu kali: Hạn chế muối và bột ngọt: dưới 2-4g/ngày.
+ Ăn nhiều rau xanh, hoa quả để bổ sung kali
+ Hạn chế các chất kích thích như rượu, cà phê.
- Tăng sử dụng các thức ăn, đồ uống có tính chất an thần, hạ áp, thông tiểu: Ngó sen, lá vông, hoa hoè, nước râu ngô….
Theo Bác sĩ Nguyễn Lân Đính, so với chế độ ăn DASH, ưu điểm nổi bật của chế độ ăn này:
- Chất bột đường vẫn là khẩu phần cơ bản. Chất béo và đạm có giảm so với chế độ tiết thực DASH để phù hợp với người Việt Nam.
- Giảm muối và natri: Không quá 1 thìa cà phê muối hoặc 4 thìa nước mắm.
Hạn chế bột ngọt: 1g/ngày
- Hạn chế rượu bia:
Rượu vang chát: nam giới ngày 2 cốc rượu, nữ giới 1 cốc (150ml)
Bia: nam giới ngày 2 lon, nữ giới ngày 1 lon
- Người có thói quen ăn vặt, nên ăn các loại trái cây đóng hộp không đường hoặc muối như: Chuôi khô, nho khô, đào khô, hạt dẻ, sữa chua, ngô rang, lạc rang, khoai, sắn….