Định nghĩa
Một thể nhịp nhanh thất có đặc điểm là những phức hợp QRS có biên độ và chiều điện thế luôn luôn thay đổi (thể trung gian giữa nhịp nhanh thất và rung thất).
Căn nguyên
- Hội chứng đoạn Q-T dài vô căn: xem hội chứng này.
- Những thể thứ phát:
+ Dùng thuốc chống loạn nhịp hoặc dùng phối hợp thuốc chống loạn nhịp với thuốc lợi tiểu, nhất là amiodaron, bepridil, disopyramid, procainamid, quinidin, sotalol. Chống chỉ định những thuốc chống loạn nhịp trong điều trị những cơn xoắn đỉnh về sau. Vincamin.
+ Nhịp tim chậm quá mức: những cơn xoắn đỉnh có thể xuất hiện trong bối cảnh bloc nhĩ-thất.
+ Rối loạn chất điện giải: nhất là giảm kali huyết, giảm calci huyết tuy hiếm hơn, giảm magiê huyết (ở những bệnh nhân xơ gan).
+ Những nguyên nhân hiếm gặp: sa van hai lá. Dùng thuốc chống trầm cảm ba vồng. Chế độ ăn chống béo (giảm cân), chế độ ăn nghèo protein. Ngộ độc thuốc trừ sâu, ngộ độc phospho hữu cơ. Tổn thương não cấp tính.
Triệu chứng
Cơn xoắn đỉnh có thể gây ra ngất. Cơn có xu hướng tự khỏi, nhưng hay tái phát. Những thể kéo dài có thể chuyển thành rung thất nguy kịch.
Điện tâm đồ: tần số thay đổi từ 200 đến 250. Trên điện tâm đồ thấy những phức hợp QRS rộng, tiếp theo là những khoảng Q-T dài, thay đổi biên độ và chiều điện thế, xung quanh đường đắng điện. Điện tâm đồ gây ấn tượng là một đường ghi xoắn quanh trục của đường cơ bản.
Điều trị
ĐIỀU TRỊ CƠN XOẮN ĐỈNH
Theo dõi bằng điện tâm đồ trong một thời gian, vì cơn xoắn đỉnh có xu hướng tự kết thúc.
Trong trường hợp cơn kéo dài với rối loạn huyết động, thì cho:
Sulfat magiê tiêm tĩnh mạch (lg).
Isoprenalin: 1 mg trong 1000 ml huyết thanh ngọt đẳng trương. Truyền tĩnh mạch với tốc độ 10 pg/phút, tăng lên tuỳ theo đáp ứng.
Kích thích tim từ bên ngoài, tuỳ tình hình có thể dùng máy kích thích điện tâm thu.
PHÒNG NGỪA CƠN
Sửa chũa những rối loạn về chất điện giải nếu có, nhất là giảm kali huyết.
Ngừng các thuốc chống loạn nhịp, nhất là quinidin.
Đặt một máy kích thích tim thường xuyên trong trường hợp hội chứng nhịp chậm.
Thuốc chẹn beta với liều thông dụng trong hội chứng đoạn Q-T dài bẩm sinh. Biện pháp cắt thần kinh giao cảm cổ còn đang là vấn đề tranh cãi.