Bướu cổ đơn thuần là tình trạng tuyến giáp tăng về thể tích, lan toả hay khu trú, không kèm theo tăng hay giảm chức năng tuyến giáp, không viêm cấp; bán cấp; mạn tính hoặc ác tính.
CHẨN ĐOÁN
Dựa vào triệu chứng lâm sàng và xét nghiệm sau:
Lâm sàng
Phân loại bướu cổ theo WHO.
- Độ 1:
- Sờ thấy, không nhìn thấy bướu cổ ở tư thế bình thường
- Sờ thấy, nhìn thấy ở tư thế ngửa cổ.
- Độ 2: Sờ thấy, nhìn thấy bướu cổ ở tư thế bình thường.
- Độ 3: Bướu rất to.
- Triệu chứng lâm sàng tuỳ theo độ to của bướu, bướu cổ to có thể gây khó thở; khó nuốt.
- Bướu cổ đơn thuần thường to vừa, lan toả, mềm, đôi khi có thể có nhân.
- Không có biểu hiện suy hay cường giáp trạng: chiều cao, cân nặng, mạch, huyết áp, tinh thần bình thường.
- Không có biểu hiện viêm cấp; bán cấp; mạn tính hoặc ung thư tuyến giáp.
Xét nghiệm
T3 – T4: bình thường (T3 = 1 – 3nmol/l, T4 = 50 – 150nmol/lít).
TSH: bình thường (1-6 fxUI/ml).
Chẩn đoán hình ảnh: ghi hình hoặc siêu âm tuyến giáp thấy kích thước tuyến giáp to hơn bình thường, phát hiện các nhân hoặc nang tuyến giáp.
Xquang: tuổi xương phù hợp với tuổi thực.
Điện tâm đồ bình thường.
ĐIỀU TRỊ
Nội khoa
Ăn muối iod: bướu cổ nhỏ (độ la) chỉ cần ăn muối iod trong 3 tháng nếu bướu cổ to lên sẽ dùng hormon tuyến giáp để điều trị.
Dùng hormon giáp trạng (T4) cho bệnh nhân có bướu cổ từ độ lb trở lên. Hormon giáp trạng (T4): (Levo thyroxin; thyrax, belthyrox): 50 – 100pg/ngày, thời gian điều trị từ 6 tháng đến 2 năm. Ngừng thuốc khi bướu cổ nhỏ lại.
Ngoại khoa
Chỉ định điều trị ngoại khoa trong các trường hợp sau:
Bướu cổ to gây chèn ép.
Bướu nhân.
Bướu to độ 3.
Sau 2 năm điều trị bướu cổ to lên.
Hướng dẫn theo dõi điều trị tại nhà
Sử dụng thuốc đúng liều và đúng thời gian.
Khám định kỳ: năm đầu 3 tháng 1 lần; năm sau 6 tháng 1 lần.
Theo dõi phát hiện dấu hiệu cường giáp.
PHÒNG BỆNH
Bướu cổ đơn thuần là bệnh có thể phòng được bằng các biện pháp:
- Ăn muối iod thường xuyên đặc biệt là vùng núi đá vôi, địa phương sử dụng nước mưa để ăn.
Ăn thức ăn giàu iod.