Là một bệnh truyền nhiễm, tự truyền qua da hoặc truyền qua người khác do tiếp xúc trực tiếp gây nên bởi siêu vi thuộc nhóm Poxvirus. Virus có hình bầu dục hay hình viên gạch, đường kính từ 200 đến 300 nm.
Bệnh gặp chủ yếu ở trẻ em, lứa tuổi học đường, hoặc ở người lớn do tiếp xúc trực tiếp qua đường sinh dục.
LÂM SÀNG
Thời kỳ ủ bệnh: Từ 1 tuần đến 2 tháng.
Triệu chứng
Cơ năng: Thường không có.
Thực thể:
+ Là những sẩn hình bán cầu, chắc, riêng rẽ, màu da người hoặc màu trắng hồng, đường kính 2-5 mm (hiếm khi lên tới 1 cm), bên trong chứa nhân sền sệt và đặc điểm nổi bật là có rốn lõm ở giữa.
+ Vị trí:
. Trẻ em: ở mặt, thân mình, tứ chi.
. Người lớn: ở dương vật, xương mu, mặt trong đùi và quanh hậu môn.
Tuy nhiên, bất kỳ vùng da nào hoặc niêm mạc cũng có thể bị như môi, lưỡi, niêm mạc miệng.
+ Có thể bị viêm kết mạc do phản ứng tăng tính nhạy cảm với virus.
Diễn tiến
Thương tổn có thể lan rộng do tự truyền qua da (autoinoculation), cũng có thể tự biến mất.
Biến chứng
Bội nhiễm.
Chàm hóa quanh thương tổn.
U mềm lây ở người bị suy giảm miễn dịch như tiểu đường, nhiễm HIV thì thương tổn thường có kích thước lớn, đường kính có thể lên tới 1,5-2 cm, nhiều thương tổn nhỏ mọc thành đám giống như hình chùm nho và tồn tại dai dẳng.
CHẨN ĐOÁN
Chẩn đoán xác định
Dựa vào lâm sàng: Thường đủ để chẩn đoán với những sẩn hình bán cầu, ở giữa có rốn lõm.
Chẩn đoán phân biệt
Mụn cóc:
Thương tổn cơ bản là sẩn sừng, bề mặt nhám với những gai thô và ráp.
Mụn trứng cá:
+ Thương tổn cơ bản là sẩn, mụn mủ nang lông, chấm đen (nhân trứng cá mở), chấm trắng (nhân trứng cá đóng).
+ Không có rốn lõm ở giữa.
Milia:
+ Là những sẩn hơi trắng, hình cầu, thường tập trung ở mặt, nhất là dưới mắt.
+ Thường xuất hiện sau chấn thương, sau sử dụng corticosteroid dài ngày, trong các bệnh bóng nước như Pemphigus.
+ Không có rốn lõm ở giữa.
ĐIỀU TRỊ
Nạo bằng curette.
Chấm liquid nitrogen..
Chấm Trichloracetic acid 50%: dùng tăm bông nhúng vào acid, chấm nhẹ lên thương tổn, để trong vài giây, cho đến khi có màu trắng. Thương tổn sẽ biến mất trong khoảng 10 ngày.
Bôi Duofilm (Acid lactic và Acid salicylic), bôi hàng ngày. Thương tổn sẽ trắng ra, hình thành vảy và biến mất sau 14 ngày.
Bôi Tretinoin.
Đốt điện.
Đốt Laser C02.
Đôi với người lớn, phải thăm khám và quản lý bạn tình.
PHÒNG NGỪA
Không tiếp xúc trực tiếp qua da với người bị bệnh.