Đại cương về bệnh bại liệt:
Bại liệt là một bệnh truyền nhiễm cấp tính do virút bại liệt gây nên. Bệnh được biểu hiện bởi sốt nhẹ, tiêu chảy và liệt mềm cấp tính, khi liệt thì hết sốt. Bệnh lây theo đường tiêu hoá. Virút xâm nhập qua đường tiêu hoá sau đó lan vào hạch mạc treo rồi đến hệ thần kinh. Liệt thường xuất hiện khi có các tổn thương bất chợt sau tiêm chích và chỉ xuất hiện khoảng 1% ở những người bị nhiễm virút. Thường có đau cơ trước khi liệt. Liệt do bệnh bại liệt là liệt mềm, không đối xứng. Thường bị liệt chân nhiều hơn tay. Nếu liệt cơ hô hấp có thể dẫn tới tử vong. Khoảng 1% có biểu hiện viêm màng não nước trong. Đến 90% các trường hợp nhiễm virút bại liệt ở thể ẩn, không có biểu hiện lâm sàng. Tháng 10/2000, Tổ chức Y tế thế giới khu vực Tây Thái Bình Dương tuyên bố” đã thanh toán được bệnh bại liệt. Ngày 15/12/2000, Việt Nam cũng đã công bố– thanh toán được bệnh bại liệt. Tuy nhiên, do nhiều nước trên thế giới vẫn chưa thanh toán được bệnh bại liệt nên việc dự phòng bằng Vacxin cho trẻ em vẫn cần được tiếp tục.
Xem về bệnh Bại Liệt:
Vacxin bại liệt:
Có 2 loại: Vacxin sống giảm độc lực (Sabin) và Vacxin tiêm (Salk).
Vacxin Sabin:
- Tên chung: Vacxin bại liệt uống (Oral polyomyelitis Vacxine : OPV).
- Tên thương mại : Polio Sabin (Typ 1,2,3) + Neomycine sulffate 5μg/liều.
- Nơi sản xuất: GlaxoSmithKline
- Thời gian bảo vệ: Hơn 10 năm
- Lịch tiêm : Theo lịch tiêm chủng mở rộng quốc gia
Vacxin Bai liệt dạng tiêm
- Tên chung-.Vacxin bại liệt bất hoạt (Inactivated polyomyelitis : IPV)
- Tên thương mại : IPOL (typ 1,2,3)
- Nơi sản xuất : CSL/Pasteur Merieux.
- Thời gian bảo vệ : Nhiều năm
- Lịch tiêm : Theo chương trình tiêm chủng mở rộng. Dùng Vacxin tiêm cho các đối tượng không uống được Sabin
- Tác dụng phụ :
Đối với Vacxin bại liệt, khoảng dưới 1% số trường hợp sau khi sử dụng có thể xuất hiện nhức đầu, tiêu chảy hoặc đau cơ. Đã có những trường hợp bị liệt mềm cấp sau uống Sabin. Tỷ lệ nguy cơ này khoảng 1/ 5 triệu liều Vacxin uống. Những tai biến này cần được ghi nhận và thông báo ngay cho Văn phòng Tiêm chủng mở rộng quốc gia và Vụ Y tế dự phòng – Bộ Y tế
- Chống chỉ định :
Không cho uống Sabin đối với các trường hợp sau :
Đang bị sốt
Đang bị nôn hoặc tiêu chảy
Đang được điều trị bằng các thuốc corticoïdes, các thuốc gây suy giảm miễn dịch hoặc tia xạ
Mắc các bệnh ác tính (u lympho, bạch cầu cấp, Hodgkin), giảm gammaglobulin máu.
Phụ nữ có thai trong 4 tháng đầu.
Không uống Sabin đồng thòi với Vacxin thương hàn uôhg.
Đối với những trường hợp có nguy cơ phơi nhiễm nhưng không dùng được Sabin(ví dụ trẻ nhiễm HIV) có thể thay bằng IPV.