Hiện nay trên thị trường có khá nhiều thuốc có tác dụng chống say xe nhưng các loại nào có hiệu quả tốt nhất và sử dụng thuốc chống say xe sao cho hợp lý để đạt hiệu quả tốt là điều không phải dễ. Có khá nhiều người dù đã uống thuốc say xe nhưng vẫn không thấy kết quả tốt là do nhiều nguyên nhân mà sau đây chúng tôi sẽ đưa ra các cách chống say xe khác khá hiệu quả ngoài việc dùng thuốc.
Say xe (hay là buồn nôn và nôn do say xe) là một phản ứng bình thường trước những kích thích xảy ra khi đi xe, mà bản thân không thích nghi được. Nguyên nhân say xe do bộ phận nhạy cảm tác dụng giữ thăng bằng trong tai bị kích thích quá mức, hoặc do não bộ nhận tín hiệu từ mắt nhưng không đồng nhất với tín hiệu từ tai.
Say xe trong những chuyến đi luôn là phiền toái của nhiều người, trong đó không ít người đã chọn phương pháp dùng thuốc chống say xe để hạn chế các triệu chứng say xe.
Thuốc chống say tàu xe thường dùng hiện nay là dimenhydrinat với khoảng 80 tên biệt dược khác nhau.
Dimenhydrinat có các tên biệt dược (tên thương mại) như: antivomit, bonaling, contramareo, dimenest, emedyl… Thuốc dạng viên nén 50mg dùng uống (còn có dạng thuốc đạn 25mg và 100mg), có tác dụng kháng histamin, chống nôn và chóng mặt.
Cách dùng thuốc chống say xe Dimenhydrinat: Với người lớn, 30 phút trước khi đi xe uống 1-2 viên (hoặc nạp thuốc đạn 100mg), sau đó có thể cứ 4 giờ uống 1 viên. Thuốc có thể gây quánh dịch nhầy đường hô hấp. Nếu đã dùng dimenhydrinat thấy đường hô hấp tiết nhiều chất nhầy quánh dính khó thở, khó khạc ra thì nên thay bằng các thuốc sau đây:
Aeron: Thuốc dạng viên nén chứa 0,1mg scopolamin camphorat và 0,4mg hyoscyamin camphorat.
Cách dùng thuốc chống say xe Aeron: với người lớn uống 1-2 viên 1 giờ trước lúc khởi hành; tối đa 4 viên/24 giờ.
Scopoderm TTS: đây là Thuốc chống say xe dạng dán vào da với bề mặt tiếp xúc 25cm2. Dán 1 miếng phía sau tai ở chỗ da khô không có tóc từ 6-12 giờ trước khi khởi hành. Khi đến nơi gỡ bỏ miếng thuốc dán đi. Một miếng dán đủ để phòng cho một chuyến đi trong 72 giờ. Nếu đi lâu hơn, sau 72 giờ bỏ miếng cũ đi và dán 1 miếng mới ở phía sau tai bên kia. Kiêng rượu bia trong thời gian dùng thuốc, và không dùng cho trẻ em dưới 15 tuổi.
Tuy nhiên, bạn cũng nên cẩn trọng trong việc sử dụng thuốc chống say xe vì đã có trường hợp tai biến khi sử dụng thuốc chống say tàu, xe, nhất là với trẻ em và người có bệnh gan, thận…Ngoài người dùng còn có thể gặp tác dụng phụ khi dùng các loại thuốc này là buồn ngủ, khô miệng, nhìn mờ, táo bón…
Khi sử dụng thuốc không được uống rượu, thận trọng với người rối loạn chức năng gan, thận, rối loạn chuyển hóa, người già, người bị bệnh hen suyễn, rối loạn đường hô hấp dưới, cường tuyến giáp, tăng huyết áp, tim mạch. Không nên dùng cho trẻ em, phụ nữ mang thai, đang cho con bú, người bị nghẽn đường dạ dày niệu. Nếu thai phụ bị say xe tốt nhất nên mang sẵn một ít gừng nướng. Chuẩn bị lên xe là ngậm gừng, gừng sẽ giúp chống say xe mà không gây độc cho bào thai.
Cách chống say xe hiệu quả kết hợp với các thuốc trên
Ngoài việc dùng thuốc, bạn cần lưu ý các cách chống say xe cần làm: trước ngày khởi hành cần thư giãn, tránh mệt mỏi bởi thần kinh căng thẳng thường dễ gây say tàu xe. Trước khi đi nên ăn nhẹ, không để cơ thể quá đói hoặc quá no vì dễ kích thích niêm mạc dạ dày. Không dùng đồ uống có ga, không uống rượu trước và trong khi đi. Đi xe ô tô thì ngồi phía đầu xe để đỡ xóc, nếu đi tàu thì ngồi ở cuối đoàn tàu. Ngồi cạnh cửa thoáng gió, tránh khói thuốc lào, thuốc lá. Khi xe chạy, chỉ nên nhìn ra phía xa trước mặt, không nhìn ra phía sau và không nhìn gần hai bên đường để tránh cảm giác các vật đang di động ngược chiều với hướng đi của mình. Thỉnh thoảng nên vận động nhẹ nhàng cho khí huyết lưu thông.
Ngủ thật tốt trước ngày khởi hành
Đây là điều rất quan trọng với bạn. Với một sức khỏe không tốt vì thiếu ngủ và lo lắng, bạn rất dễ bị say xe và nôn nao ngay dù khỏe đến đâu
Ngồi ghế trước
Kinh nghiệm cho những người hay say xe là ngồi càng xa phần đuôi xe càng tốt. Ở đó, tầm mắt của họ sẽ xa hơn, nên không bị tập trung vào những tình huống trên xe. Ngồi ghế trước thường ít xóc hơn.
Vỏ quýt tốt cho người say xe
Bạn nhớ mang theo một quả quýt khi lên xe. Tinh dầu từ vỏ quýt sẽ giúp bạn đỡ say với hương thơm dìu dịu của giúp bạn dễ chịu hơn.
Dấm ăn
Trước khi lên xe uống một ly nước ấm có pha dấm, như thế cũng có thể phòng chống được say xe.
Tránh ăn no
Trước khi đi, hãy cố gắng tránh ăn quá no hoặc uống các chất có cồn . Tuy nhiên, bạn cũng đừng đi xe với cái bụng rỗng
Tập trung
Hãy quan sát các đường thẳng phía trước. Không nhìn phong cảnh xung quanh (khiến mắt phải làm việc nhiều hơn) hoặc nói chuyện về chúng. Tốt nhất hãy nói chuyện với những người xung quanh.
Dầu gió
Khi ngồi trên xe, lấy dầu gió bôi lên huyệt thái dương và huyệt phong trì. Cũng có thể nhỏ 2 giọt dầu gió vào lỗ rốn, sau đó lấy băng che đi là được.
Không đọc sách báo
Không nên đọc bất cứ thứ gì khi ngồi trên xe, kể cả bản đồ. Bạn hãy để người nào đó tỉnh táo trợ giúp
Chỉ cần bạn liếc qua vài dòng trong sách cũng đủ đưa bạn vào trạng thái say xe ngay lập tức.
Tránh ngồi cạnh người cũng say xe
Người bên cạnh bạn say xe và nôn cũng sẽ khiến bạn say xe ngay lập tức, nên tránh ngồi hai người cũng say xe với nhau
Cố gắng không bị phụ thuộc vào cảm giác
Đây là một trong những chú ý quan trọng vì rất nhiều người mắc phải. Sự tập trung khiến bạn thoát khỏi cảm giác say và hãy cố gắng nhìn vào một hình ảnh phía trước trên đường.
Gừng tươi
Cắt một lát gừng tươi cầm trên tay, lúc ngồi trên xe ô tô đặt ở dưới lỗ mũi để cho mùi vị hăng, cay bay vào trong mũi. Cũng có thể cắt một miếng gừng dán vào rốn, lấy băng bông dính lại là được. Hiện nay, trà gừng có bán khá nhiều và bạn có thể uống trước khi đi. Ngậm kẹo gừng cũng là một giải pháp, chất ngọt sẽ giúp bạn tăng cường tuần hoàn não tốt hơn.
Thở bằng khí trời
Nếu thời tiết không quá nóng, bạn nên mở cửa, tắt điều hòa để thở không khí tự nhiên. Nếu bắt buộc phải bật điều hòa, hãy đặt chế độ lấy gió ngoài và tránh để gió thốc thẳng vào đầu. Không nên ngồi trực tiếp dưới ánh nắng
Ấn huyệt nội quan
Khi say xe có thể dùng ngón tay cái ấn vào huyệt nội quan (huyệt nội quan nằm ở bên khớp cổ tay, trên vân ngang cổ tay, khoảng giữa ngón tay giữa và gân mu bàn tay. “Chiêu” này thường được các bác sỹ đông y áp dụng.
Trò chuyện với mọi người xung quanh
Nếu có bạn bè đi cùng trong chuyến đi, những câu chuyện sẽ giúp bạn quên đi cảm giác đang ngồi trên xe.
Trang bị túi dự phòng
Để bạn có thể dùng trong những tính huống khẩn cấp như khi xe dừng lại chẳng hạn, vì đó là thời điểm những người say xe rất dễ bị nôn.
Khi đã nôn xong, bạn nên uống nước có chất ngọt, giúp cho đầu tỉnh táo hơn.
Ngủ một chút nếu có thể
Giấc ngủ trên xe sẽ giúp bạn rất nhiều việc chống lại cơn say đang chực chờ hạ gục bạn khi có thể. Nếu được, hãy ngủ một chút cho quên cảm giác say.
Bịt khẩu trang
Chuyện này có vẻ rất nhỏ nhưng lại tốt cho bạn. Khẩu trang giúp bạn không bị mùi của xăng xe và đồ trong xe ập thẳng vào khứu giác, đỡ đi cảm giác khó chịu và nôn nao ban đâu
Chơi các trò chơi
Đối với trẻ em, những trò chơi có khả năng thu hút khiến chúng trở nên sao lãng. Vì vậy, bất kỳ trò chơi nào cần nhìn ra ngoài cửa sổ đều rất phù hợp để tránh say xe, chẳng hạn như trò chơi từ ngữ hoặc gieo vần.