Mục lục
PHƯƠNG NHẤT NGUYỆT ĐƯỢC PHÌ
(“Trửu hậu phương”)
Hiệu quả:
Không khỏi một tháng, sức ăn tăng nhiều, làm cho con người mập ra, trắng trẻo.
Thành phần dược liệu:
Đại đậu hoàng.
Cách thực hiện:
Đại đậu hoàng sao chín, mài thành bột mịn, sau đó cho mỡ heo vào, quấy trộn đều, vo thành những viên thuốc lớn cố hạt ngô đồng.
Cách dùng:
Uống với rượu ấm, mỗi ngày hai lần, mỗi lần 20 viên, có thể tăng dần đến 30 hoặc 40 viên mỗi lần.
Giải thích:
Đại đậu hoàng tức là Đại đậu hoàng quyển, tên gọi thuốc bắc là Đại đậu quyển. Đại đậu hoàng là hạt giống nảy mầm của đậu nành thực vật họ đậu, đem phơi khô mà đựợc.
Đại đậu hoàng có vị ngọt, tính bình, nhập vị kinh, có thể chữa Ngũ tạng bất túc, vị khí kết tích, ích khí .giảm đau, khử vết nám đen, nhuận da thịt bì mao (“Danh y biệt lục”), trừ tích nhiệt trong vị, tiêu thủy thũng (“Bản thảo cương mục”) và công hiệu tư dưỡng bổ hư, hòa vị lợi thấp và bổ thận (“Tuyên minh luận phương”); đồng thời giỏi về bổ ích vị khí, chữa bệnh của dạ dày.
Mỡ heo có thể bổ hư nhuận táo, lợi huyết mạch, nhuận phế (“Bản thảo cương mục”). Hai vị thuốc hợp dùng, tác dụng tư bổ càng tăng gia rõ rệt, nên uống thuốc này một tháng sẽ khiến người có sự cải quan lớn.
Công năng tỳ vị vượng thịnh thì sức ăn sẽ tăng nhiều, có nguồn sinh thành khí huyết; dinh dưỡng sung túc thì cơ thể dần dần trở nên đẫy đà; đồng thời còn từ đen trở thành trắng trẻo, lại được gia thêm hai vị thuốc thì tác dụng làm đẹp càng tốt.
SÂM LINH BẠCH TRUẬT TÁN
(“Hòa tễ cục phương”)
Hiệu quả:
Chữa chứng tỳ hư thấp chẩn, sắc mặt vàng héo, thể hình gầy yếu. Có thể làm cho con người trở thành đẫy đà, trắng trẻo.
Thành phần dược liệu:
Đảng sâm 15 gam, Bạch truật 10 gam, Bạch Phục linh 15 gam, Cam thảo 3 gam, Sơn dược 15 gam, Bạch biển đậu 12 gam, Liên tử (hột sen) 15 gam, Ý dĩ 24 gam, Súc sa nhân 9 gam, Cát cánh 6 gam, Táo đỏ 4 quả.
Cách thực hiện:
Dùng nước sạch sắc cô tất cả dược vật trên, sau đó bỏ bã thuốc, lấy nước thuốc.
Cách dùng:
Uống nước thuốc trước bữa cơm, ba lần một ngày.
Giải thích:
Phương thuốc này thích hợp những người mắc chứng thấp chẩn (Eczema) hay tái phát nhiều lần, da xước hơi đỏ, lở loét sau khi gãi, chảy nựớc, đóng vảy, bệnh tình khá ngoan cố; đồng thời có hiện tượng ăn ít, đi tiêu lỏng, dễ mệt mỏi, chất lưỡi nhạt, rêu lưỡi trắng nhầy, mạch hư nhược.
Phương thuốc này chủ yếu do dược vật kiện tỳ trừ thấp hợp thành. Trong phương Đảng sâm, Sơn dược, Liên tử, Táo đỏ đều có công năng kiện tỳ ích khí, điều lý tỳ vị. Bạch truật, Phục linh, Ý dĩ, Biển đậu có thể kiện tỳ lợi thấp, khử trừ phần nước dư thừa trong cơ thể (tức là thấp trệ), trợ giúp phục hồi công năng thăng giáng của tỳ vị. Cam thảo ích khí hòa trung. Sa nhân hành khí khoan ngực, phương hương hóa thấp, có thể làm cho khí cơ trong cơ thể con người thông thuận. Cát cánh trợ tỳ khí thăng thanh (Thanh tức là chỉ vật chất dinh dưỡng).
Tất cả vị thuốc trên hợp lại có công hiệu bổ tỳ ích khí, hòa vị thấm thấp, thăng thanh giáng trọc. Trung y cho rằng, tỳ chủ vận hóa thủy thấp, khi tỳ khí suy yếu, công năng vận hóa của tỳ thất thường (tức Tỳ thất kiện vận), thì sẽ khiến thủy thấp nội đình, mà thủy thấp tràn lan ở da thịt thì có thể sản sinh Thấp chẩn.
Vì phương thuốc này kiện tỳ lợi thấp, thúc đẩy dịch nước thay đổi bình thường, có tác dụng trừ đi thủy thấp trong cơ thể, nên chữa khỏi tỳ hự kèm thấp dẫn đến thấp chẩn ngoan cố. Ngoài ra, phương này có tác dụng kiện tỳ cầm tả làm tăng sức ăn; chữa chứng tiêu chảy mãn tính, đẩy mạnh công năng hấp thụ tiêu hóa của cơ thể. Khí huyết sung túc thì con người sẽ đẩy đà và tươi đẹp.
DƯỠNG VỊ TIẾN THỰC HOÀN
(“Ngự dược viên phương”)
Hiệu quả:
Chữa trị tỳ vị hư nhược, ngực bụng (vùng dạ dày) đầy trướng, sắc mặt vàng héo, cơ bắp gầy, mệt mỏi, thích nằm, không màng đến ăn uống. Thường xuyên uống thuốc này có thể tăng sức ăn, tư dưỡng tỳ vị. .
Thành phần dược liệu:
Nhân sâm 40 gam, Cam thảo 40 gam, Bạch truật 75 gam, Bạch Phục linh 75 gam, Hậu phác 110 gam, Trần bì 60 gam, Thần khúc 90 gam, Đại mạch 60 gam, Thương truật 180 gam.
Cách thực hiện:
Nhân sâm khử lô, Cam thảo cắt nhỏ, Hậu phác bỏ vỏ thô sao với gừng tươi. Bạch Phục linh bỏ vỏ. Thần khúc sao cho vàng. Đai mạch sao cho vàng. Trần bì bỏ phần trắng dính trong vỏ. Thương truật bỏ vỏ thô, rồi dùng nước vo gạo ngâm cho nở. Tiếp đó đem tất cả dược vật trên cùng nghiền thành bột mịn hỗn hợp. Sau đó dùng hồ bột mì pha trộn với bột thuốc và vo thành những viên, thuốc lớn cỡ hạt ngô đồng.
Cách chế hồ bột mì: Bột mì thêm nước, nấu đến bột chín thành dạng hồ là được.
Cách dùng:
Mỗi lần uống 30 – 50 viên thuốc, uống với nước Gừng tươi nóng hoặc cháo loãng trước bữa cơm.
Giải thích:
Phương này là nghiệm phương bí truyền của cung đình đời Nguyên dùng chữa tỳ vị hư nhược. Tên gọi phương này là Dưỡng vị tiến thực hoàn, đã nói rõ nó có tác dụng tư dưỡng vị khí, làm tăng sức ăn.
Trong phương này, Nhân sâm, Cam thảo, Bạch truật, Bạch Phục linh tức là hậu thế gọi là Tứ quân tử thang, có tác dụng Ích khí bổ trung, kiện tỳ dưỡng vị. Hậu phác, Trần bì, Thương truật,
Cam thảo tức là Bình vị tán, có tác dụng táo thấp vận tỳ, hành khí hòa vị: Thần khúc, Đại mạch đều kiện vị tiêu thực: Đại mạch tức là Đại mạch nha.
Phương thuốc này có công hiệu kiện vận tỳ vị, tiêu thực hóa tích, vừa có thể tăng cường công năng tiêu hóa của tỳ vị, lại có thể trợ giúp tiêu hóa thực vật, nên có thể chữa một loạt chứng bệnh gây ra bởi tỳ vị hư nhược. Sau khi sử dụng phương thuốc này có thể khiến sức ặn tăng nhiều, hình thể đẩy đà dần, sắc mặt trở nên tươi đẹp.
HÒA TRUNG ÍCH KHÍ HOÀN
(“Ngự dược viên phương)
Hiệu quả:
Có thể kiện tỳ, tăng sức ăn, chữa trị sắc mặt vàng héo và cơ thể gầy yếu.
Thành phần dược liệu:
Mộc hương 20 gam, Đinh hương 20 gam, Nhục đậu khấu 40 gam, Hồi hương 40 gam, Kinh tam lăng 40 gam, Quế 40 gam, Bạch đậu khấu nhân 40 gam, Nhân sâm 40 gam, Súc sa nhân 75 gam, Thanh bì 150 gam, Trần bì 150 gam.
Cách thực hiện:
Hồi hương dùng lửa nhỏ sao cho thơm. Kinh tam lăng (bào) cắt nhỏ. Nhục quế bỏ vỏ. Nhân sâm khử lô đầu. Tiếp đó, đem 11 vị dược vật trên cùng nghiền thành bột mịn hỗn hợp, rồi dùng hồ bột mì pha trộn đều với bột hỗn hợp, vo thành những viên thuốc lớn cỡ’hạt ngô đồng là thành.
Cách dùng:
Mỗi lần uống 60 viên đến 70 viên sau bữa cơm, uống với nựớc gừng tươi nóng.
Giải thích:
Đây là phương thuốc Ngự dược viên đời Nguyên dùng chữa trị tỳ vị hư hàn, ngực bụng đầy trướng, nôn mửa, ăn ít, cơ thể mệt mỏi, sắc mặt vàng héo, đại tiện không thông. Trong phương, Nhân sậm có thể bổ ích tỳ khí, là thuốc dùng chữa tỳ khí hư, đồng thời uống lâu ngày người nhanh nhẹn, kéo dài tuổi thọ (“Thần Nông bản thảo kinh”).
Đồng thời Nhân sâm còn làm tăng sức ăn, cải thiện công năng hấp thụ của tiêu hóa, đẩy mạnh công năng tỳ vị. Nhục quế, Tiểu hồi hương, Đinh hương đều ôn trung tán hàn. Trong đó, Nhục quế còn có tác dụng bổ dương.
Ngoài ra, dầu Nhục quế có tác dụng kích thích hòa hoãn đối với vị trường, tăng cường cơ năng tiêu hóa, bài trừ tích khí ỗ đường tiêu hóa, hoãn giải co thắt vị trường. Tiểu Hồi hương lý khí hòa vị, có thể tăng cường sự nhu động của trường vị, bài trừ tích khí trong trường vị, có trợ giúp cho tiêu hóa. Bạch đậu khấu,. Nhục đậu khấu, Sa nhân đều thuộc loại dược vật thơm tho hóa thấp. .
Trung y cho rằng: tỳ ố thấp, nếu thấp trọc ẩm trệ tỳ vị, thì sẽ ảnh hưởng đến công năng vận hóa thủy cốc của tỳ vị mà sản sinh bệnh tật. Sở dĩ ba vị dược vật trên đều khử trừ thấp tà, thúc đẩy sự vận hóa của tỳ vị. Thanh bì, Trần bì đều có tác dụng hành khí.
Trong đó Thanh bì còn có thể phá khí tán tích hóa trệ; đối với thực tích khí trệ, ngực bụng tức đau có hiệu quả rất tốt. Trần bì giỏi về kiện tỳ táo thấp hóa đờm, có lợi cho sự bài ra của tích khí vị trường, đồng thời có thể thúc đẩy sự phân tiết của dịch vị, có trợ giúp cho tiêu hóa. Kinh tam lăng tức là Tam lăng, có tác dụng tiêu tích, hành trệ, giảm đau.
Tất cả dược vật trên hợp ‘dùng có công hiệu ôn trung kiện tỳ, thơm tho hóa thấp, lý khí giảm đau, vì có công hiệu điều hòa trung tiêu tỳ vị, tăng cường công năng của tỳ vị, nên phương này lấy tên gọi là Hòa trung ích khí hoàn.
BỔ TRUNG ÍCH KHÍ THANG
(“Tỳ vị luận”)
Hiệu quả:
Chữa bệnh sa nội tạng, tinh thần uể oải, ít ăn. uống lâu ngày có thể làm tăng mập, đồng thời khiến thần sắc chuyển tốt.
Thành phần dược liệu:
Hoàng kỳ 15 gam, Chích Cam thảo 5 gam, Nhân sâm 10 gam, Đương qui 10 gam, Quất bì 6 gam, Thăng ma 3 gam, Sài hồ 3 gam, Bạch truật 10 gam.
Cách thực hiện:
Dùng nước sắc nấu 8 vị dược vật trên, hoặc đem 8 vị dược vật trên làm thành thuốc hoàn.
Cách dùng:
Uống nước thuốc, ba lần một ngày.
Giải thích:
Phương này thích hợp với những người, cơ thể gầy yếu, sức ăn kém, mệt mỏi đuối sức, sắc mặt vàng héo, mắc chứng sa dạ dày,.lưỡi nhạt, rêu lưỡi trắng, mạch hư nhược vô lực. Phương này phủ yếu do dược vật bổ. khí và dược vật thăng dương hợp thành.
Trong phương này, Hoàng kỳ, Nhân sâm, Bạch truật, Chích Cam thảo điều kiện tỳ ích khí bổ trung. Trong đó Hoàng kỳ giỏi về thăng cử dương khí. Sài hồ, Thăng ma có thể trợ giúp Hoàng kỳ thăng cử tỳ. dương, làm cho dương khí đã hạ hãm trở lại thăng cử, từ đó làm chọ nội tạng hạ hãm dần dần trở lại vị trí bình thường. Trần bì kiện tỳ lý khí hóa đờm, vừa làm cho phương này bổ mà không trệ, lại vừa tăng cường công năng tiêu hóa của Tỳ vị, có lợi cho hấp thụ dược vật bổ ích, Đương qui dưỡng huyết điều can.
Trung y cho rằng, tỳ khí hư nhược là một trong những nguyên tố gây ra gầy yếu, mà trên lâm sàng thì người bệnh sa dạ dày đa số có hình thể gầy yếu. Phương này lấy ích khí thăng dương làm chủ, khí huyết song bổ, đồng thời có công hiệu điều bổ tỳ vị, cho nên có thể chữa trị bệnh sa dạ dày và thân thể gầy yếu.