PHÒNG THẤP CẤP I (phòng tiên phát)
Là biện pháp phòng để tránh mắc bệnh thấp tim lần đầu. Áp dụng cho những trẻ bị nhiễm trùng đường hô hấp trên cấp tính, đặc biệt là viêm họng do liên cầu khuẩn nhóm A.
Chỉ định
- Các trường hợp viêm đường hô hấp trên (đặc biệt là viêm vùng hầu họng) do liên cầu khuẩn nhóm A đã được xác định bằng các xét nghiệm.
- Viêm họng có triệu chứng lâm sàng gợi ý do liên cầu khuẩn (bệnh cảnh đột ngột: sốt cao > 38°, đau họng, họng đỏ, amidan sưng to sung huyết và xuất tiết, hạch góc hàm to và đau).
- Tất cả các trường hợp viêm họng cấp tính ở trẻ em hoặc tuổi trẻ (3 – 20 tuổi) mà không có điều kiện xác định rõ nguyên nhân gây bệnh.
Thuốc phòng
Kháng sinh | Cách dùng | Liều lường | Thời gian |
* Không dị ứng với penicillin | |||
Benzathin benzyl penicillin | Tiêm bắp | < 30kg: 600.000đV | 1 liều duy nhất |
> 30kg: 1.200.000đv | |||
Phenoxymethin penicillin | Uống | < 30kg: 250mg 2-3 lần/24 giờ | 10 ngày |
> 30kg: 500mg 2 – 3 lần/24 giờ | |||
* Dị ứng với penicillin | |||
Erythromycin | Uống | 20 – 40mg/kg/24 giờ (tối đa: 1,5g/24 giờ) | 10 ngày |
Nếu uống ampicillin hoặc amocillin, thời gian điều trị cũng phải kéo dài trong 10 ngày.Chú ý:
- Cefalosporin thế hệ 1 hoặc thế hệ 2 có hiệu quả diệt liên cầu nhưng đắt và vẫn phải uống trong 10 ngày.
- Một số thuốc mới nhóm macrolid hiệu quả tốt với liên cầu, nhưng hiện nay TCYTTG vẫn chưa có khuyến cáo về việc có thể rút ngắn số ngày điều trị.
- Sulfonamid hoặc tetracyclin là những thuốc không được chấp nhận để điều trị viêm họng do liên cầu.
PHÒNG THẤP CẤP II (phòng thứ phát, phòng tái phát)
Chỉ định
- Các trường hợp đã được chẩn đoán thấp tim, các bệnh tim do thấp.
- Các trường hợp có tiền sử thấp tim nhưng chưa được phòng bệnh đúng, đủ thời gian quy định.
Thuốc phòng
- Benzathin benzyl penicillin:
Trẻ < 30kg: 600.000đv
Trẻ > 30kg: 1.200.000đv
Tiêm bắp sâu (tiêm mông) 4 tuần 1 lần (A)
- Phenoxymethylpenicillin:
250mg X 2 lần/24 giờ, uống
- Sulfadiazin:
Trẻ < 30kg: 0,5g/24 giờ, uống hàng ngày Trẻ > 30kg: 1,0g/24 giờ, uống hàng ngày (B)
Chú ý:
- Với những bệnh nhân có nguy cơ tái phát cao, thời gian tiêm là 3 tuần 1 lần.
- Chỉ những bệnh nhân dị ứng với cả penicillin và sulfadiazin mới dùng erythromycin để phòng thấp cấp II.
Liều dùng: erythromycin 250mg X 2 lần/24 giờ.
- Chống chỉ định dùng các sulfonamid (sulfadiazin, sulfa..) ở bệnh nhân thấp tim/bệnh tim do thấp vào 3 tháng cuối của thời kỳ mang thai.
- Cần tiếp tục phòng thấp cấp II cho các bệnh nhân bị bệnh van tim do thấp sau khi đã phẫu thuật bệnh van tim.
Thời gian phòng thấp cấp II
Bệnh nhân Thời gian phòng bệnh
Không viêm tim, không bị bệnh van tim do Tối thiểu 5 năm sau đợt thấp lần cuối thấp và tới năm 18 tuổi.
Viêm tim Tối thiểu tới năm 25 tuổi hoặc lâu hơn.
Bệnh van tim do thấp Suốt đời
Bệnh nhân đã thay van nhân tạo Suốt đời