Định nghĩa: mất ngủ là không thể ngủ được hoặc khó ngủ, gây cảm giác ngủ không đủ.
- Phân loại
Mất ngủ đầu giấc: chậm ngủ được (trên một giờ) thường xảy ra khi có rối loạn về cảm xúc, nhất là lo âu.
Mất ngủ cuối giấc: bắt đầu ngủ bình thường nhưng thức dậy vào lúc 2- 4 giờ sáng. Hay gặp ở người già hay người bị trầm cảm. Thường dẫn đến buồn ngủ ban ngày.
Ngủ ít: thời gian ngủ giảm.
Đảo ngược chu kỳ ngủ: có thể do rối loạn nhịp ngày đêm sau khi đi máy bay lâu, do chấn thương sọ não trước đây, do suy hô hấp có tắc nghẽn (xem hội chứng ngừng thở lúc ngủ) hay dùng thuốc an thần không đúng dẫn đến kích động vật vã, đi lại ban đêm và buồn ngủ ban ngày.
- Căn nguyên
Do vệ sinh kém: giường chiếu bẩn, rối loạn về giờ giấc sinh hoạt (do công việc hay do bản thân), nghiện thuốc lá, dùng quá nhiều cà phê, chè hay sô cô la. Do dùng các thuốc gây giảm ăn hoặc thuốc cường giao cảm.
Rối loạn tâm thần: lo âu, trầm cảm hoặc hưng cảm, cơn thiếu rượu hay thiếu thuốc (tất cả các thuốc ngủ đều dẫn đến quen thuốc và nghiện thuốc). Các nguyên nhân khác là các vấn đề về công việc, mâu thuẫn gia đình, lo lắng về sức khoẻ hay về tiền bạc.
Bệnh thể xác: đau đớn, suy tim hay suy hô hấp, bệnh hệ thần kinh trung ương.
Sau đây là các món ăn có tác dụng rất tốt cho giấc ngủ, qua đó có thể hỗ trợ điều trị đối với người bệnh mất ngủ. Các món ăn an toàn hiệu quả tốt có thể áp dụng lâu dài.
Món 1: CHÁO NHÃN NHỤC
Nguyên liệu:
- Long nhãn nhục 15gr
- Gạo nếp 100gr.
Vị thuốc Long nhãn
Cách chế biến:
Gạo nếp vo sạch nấu cháo. Khi cháo chín được một nửa thì cho nhãn nhục vào tiếp tục nấu cho đến khi cháo chín.
Cách ăn: Uống lúc bụng đói vào buổi sáng và trước khi ngủ.
Món 2: THỊT HEO HẦM ĐƯƠNG QUY
Nguyên liệu:
- Thịt heo filê: 500gr.
- Đảng sâm, đang quy, sơn dược mỗi thứ 10gr.
Đảng sâm
Cách chế biến:
Thịt heo rửa sạch, cho vào nồi cùng với 3 loại thuốc trên, nấu cho đến khi thịt và thuốc chín hẳn. Cho thêm các thứ gia vị cần thiết vào thì dùng được.
Cách ăn: Ăn với cơm tùy khả năng.
Công hiệu: ích khí, an thần.
Món 3: GÀ GIÒ HẦM NHÃN NHỤC
Nguyên liệu:
- Gà giò 1 con khoảng 1kg
- Nhãn nhục 30gr.
Cách chế biến:
Gà giò làm sạch, bỏ ruột. Trụng qua nước sôi một lần rồi vớt ra, cho nhãn nhục và các thứ gia vị như gừng, rượu, hành, muối, nước sạch và tiếp tục hầm (hoặc chưng) khoảng 60 phút. Vớt gừng, hành ra trước khi dùng.
Cách ăn: Ăn với cơm.
Công hiệu: Bổ huyết, an thần.
Món 4: CANH HẾN
Nguyên liệu:
- Sò hoặc hến 50gr
- Thịt heo nạc 200gr.
Cách chế biến:
Thịt heo xắt miếng. Rửa sạch thịt và sò rồi cho vào nồi nấu nhừ. Nêm muối trước khi dùng.
Cách ăn: Ăn với cơm.
Công hiệu: Bổ thận, ích khí.