Vũ Văn Đính
ĐẠI CƯƠNG
- Đặc điểm
- Đợt cấp bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính là một suy hô hấp cầp rất thường gặp, dễ làm bệnh nhân tử vong
- Mất bù thường tiến triển dần dần.
- Nhưng đôi khi đột ngột do có biến chứng (tràn khí màng phổi, phế quản phế viêm)
- Cần đưa bệnh nhân ngay tới viện bằng ô tô cấp cứu có trang bị, nếu có biến chứng.
- Chẩn đoán: Dựa vào lâm sàng là chính
- Tiền sử bệnh phổi phế quản mạn. Bệnh nhân thường do nghiện thuốc lào, thuốc lá,
- Run tay, ngủ gà, rối loạn ý thức, vã mồ hôi, tăng huyết áp, nhịp thở trên 5 lần, hô hâp nghịch thường, có thể có gan to. Móng tay thường khum.
- Nguyên nhân thuận lợi: Bội nhiễm, dùng nhiều thuốc ma tuý, nhồi máu phổi.
XỬ TRÍ
- Tại chỗ (tại nhà)
Theophyllin viên hoặc aminophyllin 5mg/kg tĩnh mạch chậm.
Các thuốc kích thích bêta: khí dung, xịt Khí dung: Ventolin 2 hơi X 4/ngày
Berodual 2 hơi X 3/ngày
Tiêm dưới da:
Bricanyl 1-2 ống 0,5mg dưới da, tiêm lại sau 6-8 giờ.
- Tiền sử hen phế quản rõ, không có loét dạ đày tiến triển, nhất thiết phải dùng methylprednisolon 1mg/kg X 5 ngày.
- Bệnh nhân nằm lâu bất động: Fraxiparin 0,5ml/ngày
- Vận chuyển
- Thở oxy mũi 1-2 1/phút
- Hoặc bóp bóng Ambu có oxy
- Tại bệnh viện
Thông khí cơ học không thâm nhập (với PSV) bằng mặt nạ với áp lực hỗ trợ thở vào 12-20 cm H2O.
Nếu không đỡ: Thông khí nhân tạo quy ước trước sau đặt ống nội khí quản.
Kháng sinh: Amoxycillin + macrolid
hoặc: Amoxycillin + Auoroquinolon
Theo dõi: Huyết áp thường tăng, nếu hạ là rất nặng, mạch nhanh 120 là nặng (lúc chưa dùng kích thích bêta)
Các khí trong máu: PaO2 giảm, PaCO2 tăng, GƠ3H‘ tăng
pH>7,35: mất bù trung bình
pH < 7,3: đáng ngại
Chụp X quang phổi: Xác định chẩn đoán và tìm tràn khí, viêm phổi, xẹp phổi.
Điện tim: dày thất phải, ± thất trái.
CÁC CHỈ ĐỊNH ĐẶC BIỆT
- Có dày thất trái: Digoxin, furosemid
- Nếu có phối hợp tràn khí màng phổi: Dẫn lưu trước rồi hỗ trợ hô hấp sau nếu cần.
- Không dùng thuốc an thần nếu không thông khí nhân tạo.
- Chỉ dùng thuốc lợi tiểu uống ngắn ngày khi có phù to.