Bệnh sởi là bệnh cấp tính lây lan mạnh theo đường hô hấp, gây nên bởi virus thuộc giống Morbillivirus họ Paramyxoviridae.
Bệnh có thể diễn biến nặng khi có các biến chứng nguy hiểm đặc biệt là viêm não và viêm phổi sau bởi. Có thể phòng bệnh được nếu tiêm đủ 2 mũi vaccin sởi.
CHẨN ĐOÁN
Chẩn đoán xác định
Dựa vào các yếu tố sau:
Dịch tễ: Có tiếp xúc với trẻ mắc sởi hoặc sống trong vùng có nhiều trẻ mắc.
Lâm sàng
Sốt từ nhẹ tới sốt cao 40 – 41°c.
Viêm long đường hô hấp: là triệu chứng hầu như không bao giờ thiếu: hắt hơi, sổ mũi, ho, chảy nước mắt, viêm kết mạc mắt, dử mắt, phù nhẹ mi mắt.
Viêm long đường ruột gây ỉa lỏng.
Dấu Koplik ở họng (chỉ có ở giai đoạn viêm long) là những chấm nhỏ khoảng lmm nổi lên trên niêm mạc má, màu đỏ, sung huyết vị trí ngang với răng hàm thứ nhất. Dấu Koplik mất nhanh trong 12-18 giờ sau khi xuất hiện.
Ban mọc bắt đầu sau tai, lan dần hai bên má, cổ, ngực, chi trên, sau lưng, chi dưới, đến toàn thân. Ban hồng nhạt, nhẵn, ấn vào biến mất, có xu huống kết dính lại, xen giữa những khoảng da lành. Thể nhẹ ban rải rác, thể nặng ban dày gần như che kín da, cả gan bàn tay, chân, khi bay để lại vết thâm trên da.
Xét nghiệm
Tại phòng thí nghiệm bằng cách phát hiện kháng thể IgM đặc hiệu hoặc phân lập virus trên nuôi cấy tế bào của các mẫu bệnh phẩm lấy từ máu, màng kết mạc mắt, mũi, họng.
Chẩn đoán phân biệt
Ban dị ứng
Phát ban trong các bệnh khác (tinh hồng nhiệt, Rubiol, Rubella, tăng bạch cầu đơn nhân nhiễm trùng…).
BIẾN CHỨNG
Viêm phổi.
Viêm tai giữa.
Viêm thanh quản.
Viêm não.
Cam tẩu mã (bệnh rất hiếm gặp).
Tiêu chảy kéo dài.
Suy dinh dưỡng (do hậu quả của các bệnh nhiễm trùng kéo dài hoặc quá kiêng khem).
Loét giác mạc do nhiễm khuẩn hoặc thiếu vitamin A.
ĐIỀU TRỊ
Điều trị triệu chứng
- Sốt cao: paracetamol 15mg/kg X 4 lần/24 giờ.
- Vệ sinh toàn thân, răng miệng, mắt, da…
- Dinh dưỡng: ăn thực phẩm dễ tiêu, giàu dinh dưỡng.
- Không dùng corticoid.
- Điều trị biến chứng tuỳ từng loại (nếu có).
Tiêu chuẩn ra viện
- Hết sốt, tỉnh táo.
- Ăn được.
- Không có các biến chứng.
PHÒNG BỆNH
- Vaccin sống giảm độc lực: Liều 1 lúc 9-11 tháng tuổi
Liều 2 sau 24 tháng
- Cách ly trẻ mắc sởi ít nhất 4 ngày sau khi phát ban kể từ khi có viêm long đường hô hấp.