Nấm mốc có thể tiết ra độc tố
 |
| Các kiện hàng đông dược, dược liệu chờ chiếu xạ tại Trung tâm Chiếu xạ Hà Nội. Ảnh: Q. Minh |
Các loài nấm mốc này đều có khả năng phát triển rất nhanh, gây tổn thất lượng dược liệu lớn, thậm chí một số loài có thể tiết ra các độc tố, ảnh hưởng tới chất lượng dược liệu và sức khỏe người dùng.
Những năm qua, nhiều biện pháp diệt trừ côn trùng, nấm mốc trong dược liệu đã được nghiên cứu. Các biện pháp chủ yếu để làm sạch và bảo quản đông dược gồm xử lý nhiệt, phun thuốc trừ sâu trong quá trình trồng thảo dược, phun hóa chất sau khi thu hoạch, xông hơi lưu huỳnh hay khử trùng bằng các loại khí độc như ethylene oxide (EtO)…
Các biện pháp trên có nhiều nhược điểm như không xử lý hoàn toàn và triệt để, dư lượng hóa chất khử trùng trong sản phẩm vẫn còn.
Các nhà nghiên cứu đã chiếu xạ các mẫu đương quy bị sâu mọt từ kho chứa dược liệu của công ty Dược phẩm Trung ương I với dải liều chiếu từ 0,25-1,0 kGy. Kết quả thu được cho phép khẳng định liều chiếu 0.25 kGy là đủ tiêu diệt các loại ấu trùng, côn trùng gây hại xâm nhiễm vào dược liệu cũng như ngăn cản sự tái nhiễm của côn trùng trong điều kiện phòng thí nghiệm tại Trung tâm Chiếu xạ Hà Nội.
 |
| Chiếu xạ dễ xử lý các kiện hàng |
Các nghiên cứu sâu hơn về ảnh hưởng của dược phẩm đông y chiếu xạ lên một số chỉ tiêu sinh lý, sinh hóa động vật cũng không cho thấy sự khác biệt nào về các chỉ tiêu sinh hóa và huyết học. Những thay đổi đó chủ yếu xảy ra theo hướng tăng cường sức đề kháng của cơ thể như tác dụng chung của thuốc. Kết quả thu được đã chứng tỏ tính an toàn của dược phẩm được xử lý bằng chiếu xạ đối với người sử dụng.
Ngoài khả năng tiêu diệt, chống tái nhiễm các loại côn trùng gây hại dược liệu phương pháp này còn thanh trùng, giảm thiểu sự có mặt của các chủng nấm mốc gây hại trong sản phẩm. Đây là công nghệ sạch, hiệu quả, dễ vận hành và an toàn hơn so với các biện pháp khử trùng khác.
| Thủ tướng Chính phủ đã ban hành QĐ775/QĐ-TTg ngày 2.6.2010 về quy hoạch chi tiết phát triển, ứng dụng bức xạ trong nông nghiệp đến năm 2020 và Chiến lược ứng dụng năng lượng nguyên tử vì mục đích hoà bình đến năm 2020 trong đó có mục tiêu đẩy mạnh, mở rộng, nâng cao hiệu quả các ứng dụng năng lượng bức xạ phục vụ phát triển kinh tế – xã hội. Nhờ đó, phương pháp bảo quản hàng hoá bằng bức xạ sẽ được ứng dụng rộng rãi với nhiều loại hàng hoá nhằm phục vụ đời sống tốt hơn, thúc đẩy phát triển kinh tế – xã hội của đất nước. |