ĐỊNH NGHĨA VÀ NGUYÊN NHÂN
Chứng ho có 2 loại nguyên nhân: ngoại cảm và nội thương. Ho do ngoại cảm chủ yếu do cảm phải phong hàn hoặc nhiệt phong. Ho do nội thương là vì phế âm hư hoặc tỳ dương vận chuyển kém sinh đờm nhiều gây ho. Ngoài ra còn có trường hợp do lao gây ho không đề cập ở đây.
THỂ BỆNH
Có 2 thể bệnh:
Ho do ngoại cảm
Phong hàn
Triệu chứng:
Phát sốt, sợ lạnh, đau đầu, ho, đàm lỏng, ngạt mũi, mạch phù.
Điều trị:
Thuốc:
Lá tử tô 20g Lá xương sông 12g
Gừng tươi 8g Lá hẹ 12g
Kinh giới 8g
ĐỔ 600ml sắc lấy 200ml. Người lớn chia uống 2 lần, trẻ em tuỳ tuổi chia uống 3 – 5 lần.
Châm cứu: Liệt khuyết, Hợp cốc, Phê du, Xích trạch (châm, có thể cứu Phê du).
Phong nhiệt
Triệu chứng:
Phát sốt không sợ lạnh, khát, ho đờm vàng, mạch phù mà sác.
Điều trị:
Thuốc:
Lá dâu 12g Cúc hoa 8g
Rau má 12g Lá hẹ 8g
Bạc hà 8g Rễ tranh (sao vàng) 8g
Cách làm và dùng như bài trên.
Châm cứu: Liệt khuyết, Hợp cốc, Phế du, Xích trạch (châm tả cấm cứu).
Ho do nội thương
Phế âm hư
Triệu chứng:
Ho khan không có đờm, họng khô đau hoặc có ra máu, mạch sác.
Điều trị:
Thuốc:
Rau má 20g vỏ rễ dâu (sao mật) 16g
Lá chanh 12g Lá tre 12g
Quả dành dành (sao vàng) 8g Cam thảo dây 8g
Đổ 500ml nước sắc lấy 200ml, người lớn chia 2 lần, trẻ em tuỳ tuổi chia uống 3 – 5 lần.
Châm cứu: Phế du, Trung phủ, Liệt khuyết (châm nông, không cứu), có thể thêm Thận du (châm bổ).
Tỳ dương hư
Triệu chứng:
Ho đờm nhiều, gặp lạnh hoặc về mùa rét ho càng nhiều, ăn uống kém, tinh thần ủ rũ, mạch phần nhiều trầm trì
Điều trị:
| Thuốc | |||
| Trần bì (sao) | 12g | Vỏ VỐI | 12g |
| Bán hạ chế | 12g | Cam thảo dây | 8g |
| Hạt cải củ | 12g | Hạt cải bẹ | 12g |
| Gừng tươi | 8g |
Đổ 600ml nước sắc lấy 250ml, người lớn chia uống 3 lần lúc đói và trước khi ngủ. Trẻ em tuỳ tuổi chia 4 – 5 lần uống.
Châm cứu: Trung quản, Túc tam lý, Cao hoang (châm bổ), Phế du (châm tả).
PHÒNG BỆNH
Phòng rét, giữ ấm ngực, phổi (nhất là các cháu bé).
Tránh tiếp xúc những người bị bệnh lao phổi.