Xoa bóp, hay còn gọi là massage, có một lịch sử khá lâu đời từ hàng năm nay và hàng ngàn năm nay và đã được nâng lên đến mức nghệ thuật. Trong lịch sử Y học, xoa bóp là một biện pháp chữa bệnh có từ thời tiền sử và được coi là một biện pháp chữa bệnh hiệu nghiệm thời đó.
Với những thầy thuốc Hy Lạp và La Mã cổ đại, nghệ thuật xoa bóp được coi là một trong những phương pháp chữa bệnh chính và làm giảm đau. Ngày nay, xoa bóp vẫn giữ được ưu thế của nó, là một trong những biện pháp dự phòng và điều trị, nâng cao sức khoẻ con người. Không chỉ chữa bệnh, xoa bóp còn mang lại cho con người cảm giác thư giãn, dễ chịu, giải toả stress.
Hipocrates, ông tổ của Y học cho rằng “Thầy thuốc phải thành thạo nhiều điều, nhưng chắc chắn là phải biết xoa bóp…”
Xoa bóp đã mang lại cho con người sức khoẻ và lòng đam mê. Dưới tác dụng của xoa bóp, mạch máu lưu thông tốt hơn, trao đổi chất tại chỗ cũng được cải thiện. Các chất chuyển hoá ứ đọng tại cơ bắp cũng được giải phóng nên có tác dụng làm giảm đau cơ, khớp và thư giãn thần kinh.
Trên bề mặt da có rất nhiều các đầu mút thần kinh, khi bị tác động sẽ gây ra các phản ứng thần kinh thể dịch phức tạp. Dưới tác động của xoa bóp, cơ thể bài xuất ra một lượng endorphin là morphin nội sinh có tác dụng giảm đau gấp hàng trăm lần morphin. Xoa bóp có ảnh hưởng đến sự tuần hoàn cục bộ và tuần hoàn chung trong toàn bộ cơ thể. Dưới tác động của xoa bóp, tuần hoàn máu động mạch và tĩnh mạch tại chỗ và toàn thân đều tăng lên, giảm nhẹ gánh nặng cho tim.
Khi xoa bóp, các mạch máu cũng giãn nở, nhiệt độ da tăng lên từ 0,5 – 5 độ C. Các mao mạch cũng giãn nở làm cho lượng máu đi nuôi cơ thể cũng tăng lên. Xoa bóp cũng có tác dụng điều hoà huyết áp. Nhịp tim của vận động viên thay đổi không đáng kể khi xoa bóp.
Người bị đau thắt ngực có thể xoa bóp vùng trước tim và mặt trước trong cánh tay, cẳng tay, vùng trong lòng bàn tay, dưới 2 ngón tay út và áp út của bàn tay trái sẽ có tác dụng cắt được cơn đau.
Xoa bóp lòng bàn tay hoặc lòng bàn chân cũng là những trường phái xoa bóp trên cơ sở tác động qua cung phản xạ thần kinh.
Tuy nhiên, nên nhớ rằng có rất nhiều bệnh không được xoa bóp. Báo “Thầy thuốc gia đình” (Nga) khuyên mọi người không được xoa bóp khi mắc các bệnh:
Bệnh ung thư máu, bệnh ưa chảy máu.
Bệnh lao thời kỳ đang phát triển.
Bệnh cốt tuỷ viêm.
Không được xoa bóp các khối u dù đã cắt bỏ do có thể làm lan tràn các tế bào ung thư đến các tổ chức khác và làm khôl u phát triển nhanh hơn.
Phụ nữ mang thai không nên xoa bóp vùng bụng và thắt lưng.
Người đang mắc bệnh ngoài da cũng không được xoa bóp trên vùng da bị tổn thương. Khi bị mụn nhọt không được xoa bóp trên vùng đau do có thể phá vỡ hàng rào bảo vệ quanh ở viêm dẫn đến viêm nhiễm lan tràn.
Không được xoa bóp các vùng nhạy cảm của cơ thể như núm vú, nách, bẹn… đặc biệt là các nốt ruồi và các vùng có tổn thương trên da.
Sau khi ăn no cũng không nên xoa bóp ngay, nhất là xoa bóp vùng bụng hoặc lưng và thắt lưng.
Người bệnh nặng cũng không nên xoa bóp.