Người phụ nữ trong thời kỳ thai nghén thường hay gặp những trường hợp bất ngờ hoặc trệ thai, hoặc có thai mà đau bụng thậm chí có người phải sanh non (sẩy thai) do nhiều nguyên nhân như gánh nặng, đi đường xa, lao động nặng dưới trời oi bức, ngã khi đi xe đạp v.v… gây ảnh hưởng đến bào thai. Chúng tôi xin giới thiệu 1 số bài thuốc kinh nghiệm đã được các lương y lành nghề lâu năm trong tỉnh công hiến.
- Có thai hay đau bụng
– Lấy củ gai (cây gai ta thường dùng vỏ lấy sợi đan lưới cá), rửa sạch thái mỏng, rang vàng, sắc uống. Lúc uống vò thêm 9 đọt Ngải cứu vắt nước vào thuốc làm thang để an thai.
- Có thai đau bụng hoặc động thai xuất huyết
– Lấy củ gai rửa sạch cạo bỏ vỏ ngoài, Ngải cứu 11 đọt, rửa sạch cả hai thứ thái nhỏ cho vào siêu, đổ nước ngập bã thuốc, sắc chín chế vào 1/3 chén rượu, ăn cả bã uống cả nước, uống như vậy bảo đảm rất tốt.
- Có thai gần kỳ sinh, phù thũng toàn thân
– Tía tô (cả cành và lá) 80g – vỏ gừng tươi 40g
Tía tô thái nhỏ, cả hai thứ cho vào nồi đất, đổ khoảng 2 ca nước lạnh, bịt kín miệng nồi đun sôi. Xông cho ra mồ hôi nhiều và uống 1 bát ăn cơm nước xông ấy là khỏi. Kết quả sau khi lành mạnh sinh đẻ an toàn.
- Phụ nữ có thai thường sanh non hoặc động thai
– Hạt sen (bỏ tim) 12g – Củ gai 12g
– Gạo nếp 12g
Củ gai cạo vỏ rửa sạch thái mỏng, gạo nếp nấu cháo thật nhừ, xong cho cả 2 vị thuốc trên nấu chín, mỗi sáng ăn một lần, ăn khoảng 20 lần sẽ có hiệu nghiệm.
- Trệ thai
- Nguyền nhân: Do gánh nặng đi đường xa, bị té ngã hoặc do phòng sự làm cho thai trệ (lệch thai).
- Triệu chứng: Bụng dưới nặng, đi tiểu không thẳng trộ, đi lại khó khăn đau hoặc có chớm huyết.
- Củ gai (sao rượu) 120g – Ngải cứu (sao khô) 80g
Đổ 2 bát nước sắc lấy 2/3 bát, uống mỗi ngày 2 lần, đêm 1 lần, uống trước 2 bữa ăn, uống liên tục 3 thang.
- Kiềng kỵ: Không lao động nặng, tránh phòng sự.
- Đau bụng trệ thai
- Củ gai 12g – Thăng ma đầu 12g
- Lá vông nem 12g – Qui thân 20g
- Rễ cây cối xay 12g
Các vị trên rửa sạch, thái nhỏ, sắc uống sẽ ổn định thai.
- Chữa đau bụng do động thai
- Củ gai 40g
Củ gai sao vàng, sắc đặc uống.
- Ghi chú: Khi động thai, đau bụng nhiều, có kèm ra huyết, nên đến các cơ sở y tế khám thai, theo dõi điều trị.
- Chữa đau bụng do động thai
- Củ gai 40g – Củ rau má 12g
- Ngải cứu 30g – Cỏ nhọ nồi 20g
- Gạo tẻ (rang vàng) 20g – Lá tía tô đỏ 12g
Sắc đặc, ngày uống 1 thang 2 lần.
- Chữa có thai hay đau bụng dưới
- Củ gai làm bánh 100g – Lá Ngải cứu (tươi) 50g
- Cành tía tô 50g
Củ gai rửa sạch cạo vỏ thái mỏng, sao vàng, tán bột. Cành tía tô sao vàng, tán bột. Lá Ngải cứu bỏ cọng phơi khô, tán bột. Ba thứ trộn đều, luyện hồ viên bằng hạt ngô, ngày uống 2 lần, mỗi lần 20 viên.
- Trị sẩy thai liên tục
- Công thức:
- Trần bì 2 đồng cân
- Cam thảo đất 2 đồng cân
- Nhọ nồi 2 đồng cân
- Rau má 2 đồng cân
- Ké đầu ngựa 2 đồng cân
- Lá Ngải cứu 3 đồng cân
- Tía tô cành 3 đồng cân
- Cỏ Mần trầu 2 đồng cân
- Húng quế 2 đồng cân
- Củ gai 5 đồng cân
- Gừng 3 lát
- An thai
- Ngã đau bụng:
- Lá cành tía tô 40g
- Xích đồng nam 20g
- Lá Ngải cứu 1 nắm vò nước cho uống
- Củ gai sao 20g
- Sắc uống.
- Do khí hư, thai hay động
- Xích đồng nam 28g – Cành vông non 16g
- Củ gai 12g – Cành sung non 16g
- Hà thủ ô 16g – Ngải cứu 12g
- Tía tô 12g
- An thai hoàn: Viên nhỏ, lọ 90g
- Công thức:
- Thục địa sấy khô 80g – Tục đoạn 40g
- Ngải cứu 80g – Trần bì 20g
- Trữ ma căn 80g – Cành tía tô 40g
- Sa nhân 20g – Hoài sơn 120g
- Hương phụ tứ chế 20g – Tá dược vừa đủ 1000g
- Công dụng: Chữa phụ nữ bị động thai (do trượt ngã v.v…), đe dọa sẩy, người mệt, nôn ọe, đau bụng, hoa mắt, kém ăn ngủ.
- Liều dùng: Mỗi lần 20g, ngày 2 lần sau bữa ăn hoặc khi đau bụng. Người đã bị sẩy hoặc mới có thai lần đầu nên uống đề phòng, nhất là trong tháng thứ ba.