Chitosan là polysaccharid chuổi thẳng lấy từ vỏ loài giáp xác như vỏ tôm. Theo báo của hội chuyên khoa bệnh thận Hoa-kỳ, nhai kẹo cao su có chitosan ngày 2 lần giảm đáng kể lượng phosphat trong nước miếng và trong huyết thanh bệnh nhân thẩm tích máu và có thể giúp cải thiện điều trị chứng cao phosphat huyết.

Cao phosphat huyết góp phần vôi hóa mạch máu chết do bệnh tim, nhưng chỉ một nửa số bệnh nhân thẩm tách máu hiện nay giữ được mức phosphat huyết thanh theo lời khuyên. Các nhà nghiên cứu đưa ra giả thiết là kẹo cao su chứa chitosan sẽ gắn với phosphat trong nước miếng và được dùng trong nghiên cứu 13 bệnh nhân trong lúc nhịn đói, có thể giảm mức phosphat trong nước miếng và trong huyết thanh. Như vậy sẽ cải thiện kiểm soát chứng cao phosphat huyết và giảm nguy cơ tim mạch.

Bác sĩ Vincenzo Savica, phân khoa thận và đơn vị thẩm tách bệnh viện Papardo ở Ý bảo dùng chitosan thêm vào sevelamer khi bụng đói, sẽ giúp kiểm soát được mức phosphat trong huyết thanh.

Trong nghiên cứu này, 13 bệnh nhân với mức phosphat huyết thanh cao hơn 6.0 mg/dL được yêu cầu nhai kẹo cao su chứa 20 mg chitosan ngày 2 lần trong 2 tuần giữa các bữa ăn. Tất cả bệnh nhân được điều trị với sevelamer HCl và dùng thực đơn chứa 1.2 g/Kg protein mỗi ngày. Nghiên cứu mở này tuyển mộ bệnh nhân đang làm thẩm tách máu tuần 3 lần lâu hơn 1 năm. Tác dụng của chitosan trong kẹo cao su lên mức phosphat nước miếng và huyết thanh được đánh giá 6 tuần sau khi bắt đầu nghiên cứu.

Kết quả cho thấy mức phosphat nước miếng và huyết thanh giảm đáng kể sau 1 tuần nhai kẹo chứa chitosan và còn nhiều hơn sau 2 tuần. Ở tuần lễ thứ nhất, mức phosphat trong nước miếng giảm từ 73.21 xuống 52.02 mg/dL và trong huyết thanh từ 7.60 xuống 5.38 mg/dL. Sau 2 tuần, mức phosphat trong nước miếng giảm xuống còn 33.19 mg/dL và trong huyết thanh còn 5.25 mg. Sau khi ngưng dùng kẹo chứa chitosan, phải 15 ngày sau mức phosphat trong nước miếng mới trở lại mức ban đầu, và phải 30 ngày mức phosphat huyết thanh mới trở lại mức ban đầu. Không bệnh nhân nào báo cáo có tác dụng phụ khi nhai kẹo này.

Mẫu
Mức phosphat mg/dL
Ban đầu
Tuần 1
Tuần 2
Nước miếng
73.21
52.02
33.19
Huyết thanh
7.60
5.38
5.25
Trong khi hormon tuyến cận giáp và nồng độ calcium huyết thanh không thay đổi đáng kể do nhai kẹo chứa chitosan, người ta thấy mức hormon tuyến cận giáp có khuynh hướng giảm xuống trong quá trình nghiên cứu. Vì cao phosphat huyết ảnh hưởng tổng hợp và tiết hormon tuyến cận giáp, cần có nghiên cứu lớn hơn để tìm hiểu tác dụng sinh học của chitosan trong kẹo, theo lời tác giả.
Ghi chú:


Chitosan mang điện tích dương nên sẽ gắn kết với những phân tử mang điện tích âm như phosphat, nhưng đây là nghiên cứu đầu tiên cho biết ứng dụng này. Những công ty bổ túc dinh dưỡng chỉ quảng cáo chitosan làm giảm chất béo, nhưng chưa có chứng minh rõ ràng. Cũng cần nhắc lại là chitosan là nguồn nguyên liệu để tách rời glucosamin dùng trong viêm khớp.

Theo J Am Soc Nephrol 02.2009
Dược sĩ Lê Văn Nhân-Theo yduocngaynay

0/50 ratings
Bình luận đóng