Chẩn đoán và điều trị suy thượng thận cấp ở trẻ em

(Hội chứng Water House Friderichen)

Suy thượng thận cấp là một cấp cứu nội khoa và nhi khoa là một trường hợp tối cấp trên lâm sàng cần được phát hiện nhanh và xử lý khẩn trương, kiên trì mới cứu sống được bệnh nhân.

Bệnh thường xảy ra trong sốc nhiễm khuẩn, nhiễm trùng huyết, viêm màng não do mô cầu, bệnh nội tiết do thiểu năng vỏ thượng thận, ngừng thuốc corticoid đột ngột sau cắt bỏ u thượng thận.

CHẨN ĐOÁN

Dựa vào các triệu chứng lâm sàng và xét nghiệm sau:

Triệu chứng lâm sàng

Bệnh cảnh lâm sàng với các triệu chứng rất đặc trưng sau:

• Hạ đường huyết.
• Hạ natri huyết.
• Tăng kali huyết.
• Toan chuyển hoá
• Suy tuần hoàn ngoại vi, sốc.

Các biểu hiện thường gặp là: vã mồ hôi, mệt lả, chân tay lạnh, da nổi vân tím, mạch nhanh nhỏ khó bắt, huyết áp hạ, dấu hiệu mất nước lâm sàng, nhịp thở nhanh, sâu, tinh thần kinh lơ mơ, ngủ gà, nếu không xử lý kịp thời bệnh nhân sẽ đi vào hôn mê, tim loạn nhịp và tử vong nhanh chóng.

Xét nghiệm

Đường huyết thấp dưới 3mmol/l.

Natri huyết giảm.

Kali tăng cao trên 5mg/l.

Dự trữ kiềm giảm dưới 15%.

pH máu có toan chuyển hoá.

ĐIỀU TRỊ

• Truyền dịch chống sốc

Natri clorua 0,9% và glucose 5% trong 24 giờ đầu. Ngày thứ hai giảm một nửa liều đầu tiên để duy trì truyền cho đến khi đường máu lên được 6mmol/l. Natri và kali trở về bình thường, hết toan chuyển hoá.

• Hormon vỏ thượng thận

Hydrocortison 12,5mg/m² – 50mg/m² – 6 giờ 1 lần tiêm tĩnh mạch hoặc truyền tĩnh mạch.

Ngày thứ hai: 50 – 100mg/m²/ngày tiếp tục liều duy trì, từ 3-5 ngày.

• Điều trị nguyên nhân
• Cho kháng sinh nếu do nhiễm khuẩn.
• Cho corticoid liều duy trì nếu do tuyến thượng thận.