Nhận định chung
Nấm tóc là tình trạng viêm, gây thương tổn tóc, nang tóc da đầu và vùng da xung quanh do nấm.
Bệnh chủ yếu gặp ở trẻ nhỏ mà hiếm gặp hơn ở người lớn. Bệnh phân bổ rộng khắp trên thế giới. Tuy nhiên, nấm tóc hay gặp ở vùng nông thôn hơn thành thị. Bệnh thường mang tính lây truyền và gặp ở các thành viên trong gia đình hoặc cùng lớp học.
Nấm dermatophyte là nguyên nhân chủ yếu của nấm tóc. Trong đó, nấm hay gặp là Microsporum và Trichophyton. Ở Anh và Bắc Mỹ, nguyên nhân hay gặp nhất là do nấm Trichophyton tonsurans (chiếm 90%). Tuy nhiên, nghiên cứu ở Việt nam cho thấy nấm M. canis hay gặp hơn.
Nấm tóc Piedra trắng do nấm Trichophyton beigelii gây nên. Nấm tóc Piedra đen do nấm Piedraia hortae gây nên. Cùng với đại dịch HIV (Human Immunodeficiency Virus – virút gây suy giảm miễn dịch ở người), nhiễm nấm tóc Piedra cũng gia tăng. Ngoài biểu hiện ở tóc, nấm tóc Piedra cũng có thể gây nhiễm nấm huyết và các cơ quan nội tạng.
Phác đồ điều trị nấm tóc
Nguyên tắc chung
Cắt tóc ngắn.
Gội đầu bằng các dung dịch sát khuẩn và chống nấm.
Sử dụng thuốc chống nấm thận trọng và theo dõi kỹ.
Điều trị các nhiễm khuẩn kèm theo.
Điều trị cụ thể
Nấm tóc Piedra:
Nhổ tóc có tổn thương nốt cùng với gội đầu bằng dầu gội có lưu huỳnh, ketoconazol 2%.
Terbinafin uống có hiệu quả.
Nấm da đầu người lớn dùng một trong các thuốc sau:
Fluconazol: 6 mg/kg/ngày × 3 – 6 tuần.
Griseofulvin: 20 mg/kg/ngày × 6 – 8 tuần.
Itraconazol: 5 mg/kg/ngày × 4 – 8 tuần.
Terbinafin: 250 mg/ngày × 2 – 4 tuần.
Nấm da đầu trẻ em dùng một trong các thuốc sau:
Fluconazol: 6 mg/kg/ngày × 6 tuần.
Griseofulvin: 20 – 25 mg/kg/ngày × 6 – 8 tuần.
Itraconazol: 3 – 5 mg/kg/ngày × 6 tuần.
Terbinafin: 62,5 mg/ngày (40 kg) × 2 – 6 tuần.
Tiến triển và biến chứng
Một số trường hợp có thể gây rụng tóc vĩnh viễn, gây sẹo.
Trong các trường hợp nặng hoặc suy giảm miễn dịch, nấm có thể xâm nhập sâu và có thể gây nhiễm nấm huyết hoặc nội tạng.